Aynasız fotoğraf sistemleri… Aynalı-aynasız farkını artık bilmeyen kalmamıştır ama ben kısaca açıklayayım: Aynalı makinelerde ayna var, aynasız makinelerde ayna yok.

Nasıl? Yeterince basit oldu mu?

Biraz daha açmak gerekirse, aynalı fotoğraf makinelerinde lensten giren ışığı optik bakaca ve otomatik odaklama sistemine gönderen bir ayna var. Bu ayna algılayıcının önünde oluyor ve her fotoğraf çekildiğinde bu ayna kalkıp iniyor. Aynasızlarda bu ayna olmadığından gövdeler hem ufak, hem hafif hem de ucuz olabiliyor (üretim maliyetinden bahsediyorum, satış fiyatı firmaya ve piyasaya bağlı).

Peki, elinizde bir DSLR var ve günden güne dibe giden ekonomi yüzünden aynasız almaya paranız yetmiyor mu? Arthenos’ta hizmette sınır yok. Aşağıda aynalı makinenizi aynasız hale getirmek için basit bir video var:

O değil de, ben ne alayım?

Sakin ol şampiyon 🙂 Hangi gövdeyi, lensi alacağın veya hangi sistemi tercih edeceğin tamamen sana kalıyor. Çok araştırma yapmak, kişisel ihtiyaçları alt alta yazmak ve bütçe belirlemek gerekiyor. Bunları yapmadan bana “Ne alayım?” diye sorarsanız size “Artık her ailede buzdolabı var” veya “Maaşını Dolar’la mı alıyorsun da döviz yükselince rahatsız oluyorsun?” gibi bir yanıt verebilirim.

Fotoğraf veya video işinden para kazanıyorsanız size basit bir tavsiye vereyim: Ne yapın edin doğru ekipmana yatırım yapın.

Çok sevdiğim bir proje müdür abim bana “Ertan evini arabanı sat, az yemek ye ama o gerekli iş makinesini şantiyeye al” diye öğütlerdi. Neden? Çünkü yanlış veya eksik ekipmana verdiğin para her zaman doğru ekipmana verdiğin paradan çoktur. Bu, neredeyse şaşmaz kural. 3.2 m³ kapasiteli kepçesi olan kazıcıya para vermeyip “Ben 2.1 m³ ile hallederim” dersen hem para hem zaman kaybedersin. 3.2 m³ gerekliyse 3.2 m³ kapasiteli kazıcı gelecek o şantiyeye. 65 tonluk kamyon gerekiyorsa o işi 30 tonluk kamyonlarla yapma, para kaybedersin. 2 katı sayıda kamyon çalıştırmaktan dolayı kaza riski artar, şoför sayısı artar, ekstra kamp binası gerekir, daha fazla yemek maliyeti çıkar, tahminen daha fazla bakım masrafı çıkar ve gene büyük ihtimalle işi daha geç bitirirsin.

Profesyonel fotoğraf veya video çekiyorsan da elinde doğru ekipman olacak.

Yanlış veya eksik ekipmana verdiğin “az” para her zaman doğru ekipmana verdiğin paradan çoktur.

Not: Aşağıda “Orta seviye” demek “Orta ve Üst seviye” demek. Günümüzde pek orta direk kalmadığından ve birçok amatör üst seviye ekipmana para harcadığından “üst seviye” kategorisi açmadım.

CANON

Dünyada hala pazar lideri Canon. Bu yüzden Canon’dan başlayalım. Canon’da aynasız fotoğraf sistemleri segmentinde iki aynasız sistem var: EOS M ve EOS R. İki sistemde de çok becerikli gövdeler ve iyi lensler var ama bunlar ayrı bayonetler kullanıyor ve birbirleriyle lens paylaşamaması bir sorunu var. Örneğin Canon RF 50mm f1.2L lensi EOS M6 Mark II’ye takamıyorsunuz. Henüz böyle bir adaptör yok ve olacağa da benzemiyor.

EOS M

EOS M sistemi Samsung ve Sony’nin açtığı yoldan girdi. Bir süredir Japonya’da en çok satan aynasız sistem Canon, ki EOS M50 ve M6 Mark II’ye kadar Canon’un M gövdeleri teknoloji olarak Sony’nin gerisindeydi. Buna rağmen Sony ve hatta Olympus’un önüne geçtiğine göre M sisteminin bazı avantajları olmalı.

M sisteminde gövdeler ufak ve lens çeşidi az olmasına rağmen bu lensler ufak, hafif, uygun fiyatlı ve ortalama optik ve mekanik kaliteleri yüksek.

Önerilen makineler: EOS M50 ve EOS M6 Mark II. Bir elektronik bakaç da takarsanız bence şu anda piyasadaki en iyi aynasız gövde EOS M6 Mark II. Her şeyi en iyi yapmıyor ama toplamda cidden müthiş bir paket.

Önerilen lensler: Canon 18-55mm IS, 11-22mm IS STM, 32mm f1.4 STM veya Sigma 30mm f1.4, 22mm f/2 STM veya Samyang 21mm f1.4, Sigma 16mm f1.4, Sigma 56mm f1.4, Samyang/Rokinon/Bowers 12mm f/2.0, Laowa 9mm f/2.8, Laowa 65mm f/2.8 Makro 2x, Samyang 50mm f/1.2

Dikkat ettiyseniz 15-45’i listeye almadım, çünkü bence ilk 18-55mm lens optik ve mekanik olarak 15-45’ten daha iyi ama ne yazık ki artık kit olarak 18-55mm satılmıyor.

Bir diğer gözlemim de şu: Sigma, Venus Optics ve Samyang EOS M sistemine bayağı lens getirdiler. Yukarıda listelediklerim sadece önerdiklerim. Ağustos 2020 itibariyle EOS M bayonette 50’nin üzerinde lens var. Örneğin Sigma seti alırsanız 24-90mm arasında çok kaliteli lensleriniz oluyor.

22mm f/2.0 lens tüm aynasız sistemler içindeki en iyi lenslerden biri bence. Ufacık, hafif, süper keskin. Halkboyleistiyor sitesinde bu lensle Zeiss 24mm f1.8’i yanyana karşılaştırmış ve 22mm’yi tercih edeceğimi söylemiştim.

M sisteminde süper telefoto olarak sadece bir 300mm aynalı lens var (manuel odaklı). 55-200mm IS STM ucuz, hafif ve ufak ama optiği 32MP için pek iyi değil bence. Ama şunu yapabiliyorsunuz: EF-M adaptörü ile tüm Canon EF/EF-S uyumlu lensleri EOS M gövdelerde sorunsuzca kullanabiliyorsunuz. EOS M6 (ilk versiyon) ile hem 400mm f5.6L hem 300mm f4L IS’i sorunsuzca kullanmıştım.

EOS R

EOS R sisteminde Canon, Nikon ve Sony’den biraz farklı bir strateji uyguluyor. Sanki biraz “Zaten EF sisteminde sağlam lensler var ve EF adaptörle bunlar sorunsuz kullanılıyor, biz biraz değişik lenslere yönelelim” dediler ve gerçekten de şu anda Canon RF sisteminde “normal” lensler haricinde birkaç egzotik lens de var. 28-70mm f2.0, ufacık 70-200mm f2.8L IS USM, f1.2 L lensler ve yeni DO lensler diğer sistemlerde olmayan lensler.

Şu anda EOS R sisteminde hemen her bütçeye uygun gövde var. Örneğin dünyanın en ucuz tam kare gövdesi EOS RP (piyasaya çıkış fiyatı açısından) var ki bence hiç de fena bir gövde değil. Amerika’da 24-105mm STM lensle beraber 1299 Dolar’a alıyorsunuz ki çok iyi fiyat. Videoda veya seri çekimde çok iddialı değilseniz tavsiye edebileceğim bir gövde.

Önerilen gövdeler: Tabii ki R5 ve R6, ama açıkçası bence eğer Canon DSLRlardan aynasız tam kareye geçeyim derseniz, bütçeniz hangisine yeterse onu alın. Bu döviz kuruyla Türkiye’de kimler bu aletlere yaklaşabilir bilmiyorum. Gerçi buzdolabınız varsa memnun olmanız lazım, büyüklerimiz öyle diyor. Neyse, RP bile kötü değil. Diğer yandan şu anda fiyatlara bakarak EOS R’nin performans/fiyat şampiyonu olduğunu düşünüyorum. EOS R ile ilgili incelemeler ve diğer birkaç yazı için buraya bakabilirsiniz.

Önerilen lensler: Ucuz olarak 24-105mm STM, 35mm f1.8 Makro, 85mm f2.0 Macro IS STM, Samyang 14mm f2.8, Mitakon 50mm f0.95 Mark III, 600 veya 800mm f11 IS STM. Orta seviye: 24-105mm f4 L IS, 35mm f1.8 Makro, 85mm f2.0 Macro IS STM, Samyang 14mm f2.8, Mitakon 50mm f0.95 Mark III. Para dert değilse 24-70mm f2.8L IS, 15-35mm f2.8L IS, 70-200mm f2.8L IS, 100-500mm f4-7.1 L IS, 50mm f1.2L, 85mm f1.2L.

Göreceğiniz gibi Canon RF bayonet kısa sürede çok ciddi gelişti. Artık uygun fiyatlı süper geniş açı, 70-300mm veya ucuz 50mm f1.8 lens haricinde her tip lens var. f2.8 serisi çok çabuk geldi zaten. Örneğin bir 5D Mark IV ve f2.8 lens setiniz varsa EOS R5 ve yanına gene f2.8 lens setini dizmeniz mümkün. Ek olarak, Canon 3 farklı tipte EF-R adaptörü de duyurdu. Bu adaptörlerle tüm EF/EF-S uyumlu lensleri EOS R gövdelerde kullanabiliyorsunuz. Ben geçen sene EOS R + adaptör + 10-18mm IS STM lens ile kızımın bol bol 4K videosunu çektim, ayrıca Tamron 100-400mm VC lensi de aynı adaptörle EOS R’de kullandım.

EOS R5 ve R6’nın dahili 4K ve 8K kayıtta (bazı modlarda) bir süre sonra ısındığını Canon resmi olarak açıkladı. Bu aletler en yüksek kayıt kalitesinde dahili kayıt yapınca 20-30 dakika sonra ısınıyor ve soğumak için makineyi kapatıyorsunuz. Bugünlerde bununla ilgili yeni testler çıkıyor. Mesela biri R5’te harici alete kayıt yapmış ve kart yuvalarını kullanmamış. Bu şekilde 4 saat kesintisiz kayıt yaptığını gösteriyordu. Harici kayıt cihazına kayıt yapmak profesyonel filmcilerin tercih ettiği bir şey zaten, ki A7S III de RAW dosyaları sadece harici Atomos V’e kayıt yapabiliyor. Eğer Canon bu ısınma sorununu hallederse R5 ve R6 video konusunda A7S III’ün de önüne geçerler ama bu halleriyle bile bence A7SIII’ten daha iyi hibrit makineler. Benim hedefimde R6 var. 1DX Mark III ile aynı algılayıcı, saniyede 20 kare fotoğraf ve Canon’un dediğine göre obje takibi 1DX Mark III’ten bile daha iyiymiş. Video tarafında da benim en en en acayip 4K videoya ihtiyacım yok ve uzun süreli videolar çekmiyorum (en fazla 5-6 dakikalık eş-dost videoları), bu yüzden R6 benim için biçilmiş kaftan ama bugün Norveç’te biraz pahalı (Avrupa fiyatından bile 400 Avro yukarıda).

Bir hatırlatma daha yapayım: EOS R gövdeler f22’ye kadar otomatik odaklama yapabiliyor, yani sistemdeki tüm telefoto lensleri 2.0x tele-çeviriciyle bile kullanıp otomatik odaklama yapabilirsiniz.

Eleştiri: Canon’da şu anda EF, EF-S, RF ve M olmak üzere 4 farklı bayonet var. Tüm DSLR lensleri EOS M ve EOS RF’de hiç sorunsuz kullanılabiliyor ama nasıl EF-S lensler EF gövdelere takılamıyorsa EOS M lensler de EOS RF’ye takılamıyor. Aynasızdaki durum daha beter aslında çünkü EF lensleri EF-S gövdelerde kullanırken RF lensleri EOS M gövdenize takamıyorsunuz. Adaptörle bile mümkün değil bu. Bence Canon’un yavaş yavaş sadece tek bayonete geçmesi lazım. EOS M6 Mark II gibi canavar bir alete 55-200mm EOS M lens yakışmıyor.

SONY

Sony’nin aynasız fotoğraf sistemleri macerası Samsung’dan hemen sonra başladı. Şimdiye kadar 30 civarı Sony E gövde gördük. Hatta bunlara video kameraları da eklersek (VG, FX serisi gibi) bu sayı 45lere çıkıyor.

Şu an itibariyle aynasızlarda m43 sisteminden sonra en zengin sistem Sony E sistemi. Sadece Sony değil, Zeiss Samyang Sigma Tamron Voigtlander ve Venus Optics gibi firmalar da Sony E sistemine lens üretiyor. Flaş firmaları da uzun süredir E sistemine desteklerini arttırdı.

APS-C

Sony’nin APS-C algılayıcılı gövdeleri iyi hoş ama ileri seviye Sony kullanıcıları hala 7D Mark II veya Nikon D500 benzeri bir A7000 bekliyor. A6600’de Sony biraz daha tutucu davrandı ki Sony’nin fanatikleri bile buna tepki gösterdi. Taktik ileri seviye kullanıcıları tam kareye çekmek, bunun da farkındayız ama ileri seviye bir APS-C gövdenin benzer özellikteki tam kare gövdeye göre avantajları da var. 2000 Dolar’a sağlam bir A7000 satmak yerine 4500 Dolar’a A9 II satmayı tercih ediyor Sony…

Önerilen gövdeler: A6500, A6100. Neden A6600 değil? Fiyat farkına bakınca değer mi diye çok düşündüm, değmeyeceğine karar verdim. A6600’ün fiyatı, A6500 + 18-135mm lensten bile 200-300 Dolar arası daha pahalı. Değmez… A6100 fena değil, ve artık A6000 almayın kardeşim 🙂 Bitti artık A6000, yok diye düşünün. Eskidi artık. Onun üzerine tonla düzgün makine çıktı. m43 makineler bile A6000’den iyi. A6100’deki iyileştirmeler aradaki fiyat farkına değer bence.

Önerilen lensler: Uygun fiyatlı:18-55mm OSS veya 18-135mm OSS, Canon’da da önerdiğim Sigma serisi (16-30-56mm f1.4), Sigma 100-400mm OS, Laowa 9mm f/2.8, Laowa 65mm f/2.8 2x Makro Apo. Orta seviye: Sony 16-55mm f2.8G veya 24-105mm f4G OSS, 10-18mm OSS (iyi kopya bulmanız lazım), Sony Sonnar 55mm, 90mm f/2.8 OSS veya Voigtlander 110mm f/2.0 Apo Makro, Tamron 70-170mm f2.8, Sony 100-400mm GM.

Canon’da olduğu gibi, Sony’de de ilk 18-55mm serisi “yeni” 16-50mm lensten hem optik hem malzeme kalitesi olarak çok daha iyi. Paranız varsa Sony 16-55mm f2.8 veya 24-105mm arasında seçim yapın derim. Ben olsam 24-105’i seçerdim çünkü 35mm altı pek çekmiyorum, ayrıca 10-18mm veya Laowa 9mm gibi bir lensiniz olduğunu da varsayıyorum. O kadar geniş açı istemezseniz Samyang 12mm f2.0 da çok iyi lens.

TAM ÇERÇEVE

Sony’nin son gövdeleri ilk A7’ye göre ciddi ilerleme gösterdi. Özellikle son A7S III’teki iyileştirmeler umut verici (mesela adam gibi dokunmatik ekran ve menüde dokunarak gezinebilme). A7S III’teki RAW video çıkışı da ciddi gelişme (ama tabi diğer Sony modellerine bu gelmeyecek).

Şimdi bir de yeni nesilde 10bit videoya geçse Sony? Bu neden bu kadar önemli? Hemen anlatayım. Nikon Z6’yı düşünün. Hem 24MP, hem hızlı seri çekimi var, hem yeni bellenimle odak takibi çok iyi oldu, hem 12bit RAW çıkışı var, hem 10bit dahili video kaydı var. Şimdi Z6s de çıkacak ve eminim ki o Z6’an çok daha iyi olacak. Bir Nikon Z kullanıcısı Z6 veya Z6S’yi alıp hem fotoğraf hem video için rahatlıkla kullanabilir. Keza Panasonic S1 öyle, keza Canon R6 öyle, hatta mevcut 30MP’lik EOS R’de bile ucuza APS-C lens takıp Super 35 modunda çok iyi 4K video çekilebiliyor, hem de 10bit! Hele Panasonic S1H’yi düşünün, ki daha yeni bellenimle 6K videoda 12bit RAW ProRes geldi. Bunlara karşılık, A7S III süper bir video aleti ama fotoğraf için bence bu bahsettiğim aletlerin çok gerisinde. Ek olarak, fiyat açısından da bunların çok üzerinde. Şimdi Sony A7 IV düzgün 10bit, adam gibi dokunmatik ekran, düzgün menüler ve 24-32MP bir algılayıcıyla gelirse Sony’nin bahsettiğim hibrit aletlere karşı diyecek bir sözü olacak. Köpek gözüne odaklamayı artık tüm rakipleri yapıyor ve artık tüm rakiplerinde 5 durak az pozlamayla çekip gölgeleri 5 durak açabiliyoruz 🙂 yani artık Sony’nin kaçacak yeri kalmadı.

Sony’ye nazik önerim: A7R IV’ün içine A7R III’teki güzel algılayıcıyı koy, 4K video kalitesini biraz arttır. 61MP hem lensleri fazla zorluyor, hem yüksek ISO’da geri kalıyor. 42MP’lik algılayıcı çok ideal. 100MP gibi bir algılayıcı çıkarmak istiyorsan adını A8 yap, A7R V’e “kontrol edilebilen” bir algılayıcı koy. Senin EOS 5D serin de bu olsun.

Önerilen gövdeler: A7 III, A7S III ve A7R III. Yakında A7 IV çıkabilir, çıkarsa onu da öneririz 🙂 Peki neden A7R IV değil de A/R III? Mesele şu ki, RIV cidden pek çok yönden RIII’e göre daha gelişmiş bir alet ama 61MP’lik algılayıcının yüksek ISO potansiyeli ve RIV’ün yüksek fiyatı yüzünden pek çok insana A7R III yeterli. 42-61 MP arasındaki fark size gerekli mi, bunu iyi düşünün. Bir önceki nesle düşmeyin derim. Belki A7RII olabilir ama onu da sadece manzara, stüdyo gibi ortamlar için düşünün. “Ben video çekerim arkadaş” derseniz gideceğiniz alet belli: A7S III. Şu anda Panasonic S1H ve (eğer Canon ısınma sorununu hallederse) EOS R5 ile beraber en iyi video makinesi bu.

Önerilen lensler: Uygun fiyatlı olarak Tamron 28-75mm f2.8 veya Tamron 28-200mm, Samyang 14mm f2.8 veya Tamron 20mm f2.8 ya da Samyang 18mm f2.8, Samyang 35mm f2.8, Samyang 75mm f1.8 veya Sony 85mm f1.8, Sigma 100-400mm OS. Orta seviye: Sony 24-105mm f4G OSS, 90mm f/2.8 OSS veya Voigtlander 110mm f/2.0 Apo Makro, Tamron 70-170mm f2.8, Sony 100-400mm GM, Sony 16-35mm f2.8 GM veya 12-24mm f4G.

Dikkat ederseniz Sony 28-70’i uygun fiyatlıda önermedim. Bence çok kötü bir lens. Cidden kötü. 3-4 kopyası elimden geçti. Bırakın 42MP’yi, 24MP’lik NEX-7’de bile kötüydü lens (ki o lens APS-C). Sony’de bugün “uygun fiyatlı ama iyi” standart değişken odaklı lens yok. Yani en zengin lens seti Sony E sisteminde var ama şöyle 300-500 Dolar arasında iyi optik performanslı standart değişken odaklı lens yok. Orta veya üst seviyede de 24-70mm f2.8GM yerine 24-105mm f4G OSS önerdim. GM lenste kalite kontrol sorunları olduğu söyleniyor sürekli. Benim geçen sene kullandığım kopya çok çok iyiydi ama 3 kopya değiştirip 3. kopya ile idare eden arkadaşım da var (ilk ikisinde lens elemalarında kayıklık vardı). Portre için 90 veya 110m mm makroyu kullanabilirsiniz, ya da bir Sigma 85mm f1.4 alın (yeni versiyon).

NIKON

Eeeeeey Nikon! Senin aynasız fotoğraf sitemleri konusunda çalışmaların ne alemde? Hadi göster bize şu Z6s ve Z7s’yi 🙂

Z serisi ilginç bence. İlk piyasaya çıktıklarında Nikon makinelerin kullanımını zıpır Youtuberlara anlatamadığından “kötü odaklıyor abi bu” diye bir laf yayıldı ortaya, resmen Z sistemine yapıştı bu laf. Ahanda size söyleyeyim: Nikon tonla bellenim piyasaya sürdü ve hem arayüzü düzeltti hem de otomatik odaklama performansını çok ciddi arttırdı. Bugün alacağınız bir Z6’nın performansı Sony A7III’ün gerisinde olmayacak.

Nikon şu anda Z5, Z6 ve Z7’yle yoluna devam ediyor. Yakında Z6s ve Z7s’yi de piyasaya süreceği söyleniyor. Nikon bu “s” olayını üst seviye gövdeleri için zaman zaman yapıyor. D2s, D3s, D4s, D300s gibi… Bence iyi bir şey. 4 senede bir gövde yenilemek yerine 2 senede bir ufak/büyük yeniliklerle daha iyi bir model piyasaya sürüyorsun. Tahminen Z6s/Z7s’de otomatik odaklama sistemi daha iyi olacak, tampon bellek artacak, belki biraz daha iyi video özelliği olacak, biraz daha iyi pil ömrü olacak, belki daha iyi kablosuz bağlantı gelir.

Detaylı bir Z6 ve 24-70mm f4 incelemesi için bu ve bu sayfalara bakabilirsiniz.

Lens tarafında Nikon Canon’a oranla biraz daha tutucu yaklaştı bence. Önce 24-70mm f4 ve birkaç f1.8 lens piyasaya sürdü. Bu lenslerin hepsi süper aslında ama piyasada “f1.8 lens = Ucuz ve ufak lens” fikri hakim olduğundan yeni f1.8 lensler pek hoş karşılanmadı. Halbuki, özellikle 50mm f1.8 lensin performansı 3400 Dolarlık Zeiss Otus lensin performansı kadar iyi! Ve bu lens Otus’tan çok daha ufak, hafif ve Nikon’un otomatik odaklaması var. Yani “f1.8 mi? Bu ne lan” demek yerine “oha, Otus gibiymiş” diye düşünmek lazım. Sony Sonnar 55mm f1.8’i düşünün, bu Nikon S 50mm f1.8 ondan da iyi ve çok daha ucuz.

Önerilen gövdeler: Z5 veya Z6. Neden Z7 değil? Ben olsam Z7s’yi beklerdim. Z6 bana Z7’ye göre daha “rafine” geliyor. Yani mesela D780 yerine Z6 almaya çekinmezdim ama D850 yerine Z7 alınır mı tam emin değilim. Z7 ile ilgili Sebahattin Hoca’nın birçok yazısı var, merak edenler onlara baksın. Daha hızlı seri çekim, 10 bit veya RAW video istiyorsanız Z6 alın tabi ama Z5 ve Z6 neredeyse aynı makineler. Ben olsam Z5’in fiyatının biraz daha düşmesini beklerdim ve o zaman alırdım. Şu anda Z5 yeni olduğundan fiyatı “eski” Z6’ya göre pek de düşük değil. 1100-1200 Dolarlara inerse inanılmaz olur. Bu sitede daha önce dediğim gibi, Ağustos 2020 itibariyle en iyi giriş seviye tam çerçeve fotoğraf makinesi (DSLRları da düşünerek) Nikon Z5. Sony veya Panasonic yeni giriş seviye makine çıkaracaksa yeni hedefleri Z5 olmalı, ya da özellikleri daha da kısıp EOS RP fiyatına indirmeliler.

Önerilen lensler: Uygun fiyatlı Nikon 24-50mm veya 24-200mm, Samyang/Rokinon 14mm f2.8, Nikon S 50mm f1.8, Samyang 85mm f1.4 veya adaptörle Nikkor 85mm f1.8G, adaptörle Tamron 70-300mm VC (24-200mm alırsanız buna gerek yok). Orta seviye: 24-70mm f4S ya da 24-70mm f2.8S, 14-30mm f4S, 70-200mm f2.8S, 50mm f1.8S, 85mm f1.8S, 35mm f1.8S, Laowa 100mm f/2.8 2x Makro.

Nikon’un S serisindeki f1.8 lensler şaka değil, cidden çok yüksek performanslı lensler. Örneğin S 50mm f1.8’in Zeiss Otus 55mm ve Sony Tessar 55mm f1.8 (Zeiss-Sony = Zony) ile detaylı bir karşılaştırmasına buradan bakabilirsiniz. Zony diğer ikisinin gerisinde ve Nikon’un “ucuz” 50mm lensi 3400 Dolarlık Zeiss Otus lens performansında. Diğer yandan dikkat ederseniz Z serisinde boşluklar var. Örneğin 70-300mm yok, f4 diyaframlı süper geniş açı yok, 18-35 f3.5-5.6 gibi uygun fiyatlı bir süper geniş açı yok, uygun fiyatlı 50mm f1.8 yok. Canikon şu anda bu boşluklar için adaptöre güveniyor anlaşılan. Diğer yandan, mevcut lensler çok çok iyi. Özellikle 24-70 ve 70-200mm f2.8 lensler belki de tüm sistemler içinde en iyileri. Ek olarak, tüm Nikon Z lenslerin optikleri video da düşünülerek tasarlanmış bu yüzden odak değişince kadraj neredeyse hiç değişmiyor (focus breathing denen şey yok). Z50’nin ucuz kit lensi 16-50mm’de bile “focus breathing” denen dert yok gibi bir şey.

Nikon’un APS-C sistemiyle ilgili bir şey yazmadım çünkü zaten fazla seçeneğiniz yok. Z50 iyi bir gövde, APS-C uyumlu lensler de çok ufak, hafif ve çok keskinler. Z50’ye tüm Nikon Z lensleri de takabiliyorsunuz. Biraz kasıp Z50’den Z5’e çıkmak da mümkün. Türkiye’deki “biraz kasıp” lafının karşılığı 2 asgari ücrete yakın, bunun da farkındayım gerçi…

L SİSTEMİ (Sigma, Panasonic ve Leica)

“El” mi “Le” mi diyelim buna? Bence Türkçe “Le” şeklinde okuyalım. Gavur muyuz biz, di mi ama? Kal-El falan… Sistem-ül El-Azim.

L sistemi pek tanınmadığı için biraz açıklama ihtiyacı hissettim. Leica 2014 yılında T sistemini duyurdu. Bu sistem APS-C algılayıcı ile çıktı. Sonra Leica SL çıktı piyasaya. Galiba o aralar Leica T lensleri de “TL”ye çevirdi. 2018 sonlarında ise Panasonic, Leica ve Sigma “L ortaklığın” kurduklarını açıkladı ve sistemin adına da “L sistemi” dediler.

Leica, APS-C uyumlu lenslerine TL, tam çerçeve uyumlu lenslerine SL lensler diyor. SL lensler (ve tüm Sigma ve Panasonic L bayonet lensler), Leica’nın TL makinelerinde de kullanılabiliyor ve TL lensleri de tün diğer L bayonetli makinelere takmak mümkün (kesme çarpanına razı olmak şartıyla).

Panasonic, Sigma ve Leica’nın sitelerini gezdiğimde şu anda 35 adet L bayonet lens görüyorum (4-5’i yeni duyuruldu, yakında çıkacaklar). Bu önemli bir rakam bence. Lens listesi için şuraya bakabilirsiniz.

Bu aynasız fotoğraf sistemleri içerisinde yer alan tüm gövdeler kontrast bazlı odaklama yapıyor. Bu durum tekli odaklamada sorun çıkarmazken (çok hızlı ve doğru odaklama yapıyor) odak takibinde sıkıntı yaratabilir. Özellikle Leica ve Sigma şu anda odak takibi konusunda bayağı kötüler. Panasonic’in DFD sistemi fotoğrafta olayı biraz idere etse de videoda odak takibinde rakiplerinden geride.

Ama L sistem makinelerin ve lenslerin başka güzellikleri var.

Önerilerime APS-C gövde veya lens almadım.

Önerilen gövdeler: Panasonic S1, Panasonic S1H, Leica SL2 veya Panasonic S1R. Gördüğünüz gibi tüm L bayonet tam kare gövdeleri önerdim 🙂 S1 çok dengeli bir alet bence. Kuş, çita, spor gibi hızlı odak takibi gibi dertleriniz yoksa DSLR kadar büyük ve rahat gövdesiyle S1 çok ideal. Mükemmel titreşim azaltma, 10bit HLG video (ya da V-Log), 5.76 milyon noktalı büyük bakaç, 2.1 milyon noktalı hareketli ve dokunmatik ekran, 96MP çekim modu, tam profesyonel gövde (elinize alıp tuşlara dokununca anlıyorsunuz). Gövde büyük ve ağır, rakipleri gibi 700 gramın altında değil. 47MP ve 187MP istiyorsanız Leica SL2 veya S1R’ye bakın. Bunlar neredeyse aynı aletler ama SL2’nin kontrol sistemi ve elektronik bakacı değişik. “Leica olsun çamurdan olsun” diyenler SL2’ye ciddi ciddi baksın derim çünkü bu alet hem hızlı, hem sağlam, hem iyi videosu var, toz-nem geçirmez vs… Sağlam video isteyenler düşünmeden S1H alabilir. Bu alet inanılmaz bir video canavarı. 5.9K, 4K video çekiyor, 12bit ProRes RAW veriyor (tam algılayıcıdan okumalı, Z6’daki gibi “pixel binning” yapmıyor), V-Log var vs… DPReview’daki Jordan uzun süre GH5 ve GH5s kullandı, şimdi rüya makinesi S1H. Bu alete S1 + Mükemmel video özellikleri gibi bakabilirsiniz, yani S1’nin yaptıklarını yapıyor, üzerine mükemmel video çekiyor.

Önerilen lensler: Uygun fiyatlı Panasonic 20-60mm, Sigma 45mm f2.8 (ya da yakında gelecek olan 50mm f1.8), Sigma 70mm f2.8 makro. Bu kadar. Bitti. L bayonette başka da uygun fiyatlı lens yok. Adaptörle her manuel lensi kullanırsınız, o da bir seçenek. Orta seviye: Panasonic S Pro 24-70mm f2.8 ya da Leica 24-90mm f2.8-4.0 Apo, Sigma 14-24mm f2.8, Panasonic S Pro 70-200mm f2.8 OIS, Sigma 70mm f2.8 Makro, Sigma 85mm f1.4 (yeni sürüm), Panasonic S Pro 50mm f1.4

Dikkat ederseniz L sistemi de yeni oluşunun dezavantajını yaşıyor. Uygun fiyata pek lens yok. 20-60mm ilginç lens, denemek isterdim. Leica 24-90mm müthiş bir lens ama çok büyük, ağır ve çok pahalı. Sigma’nın lens alternatiflerine de göz atın derim ama şimdilik Sigma L bayonet lenslerin çoğu DSLR’dan devşirme olduklarından dev gibiler. Yeni 14-24mm f2.8 ve 85mm f1.4 ile Sigma da ufalmaya gidiyor yavaştan…

M43

Aynasız fotoğraf sistemleri devrimini 2008’de başlatan sistem bu. İlk aynasız makine Panasonic G1’di.

Bu sistem genelde ufak boyut, hafiflik ve taşınabilirlik hedefi güdüyor. Bazı orta boy lens ve gövdeler olsa da tüm m43 gövde ve lenslerinin %90’ı APS-C veya tam çerçeve eşleniklerinden daha ufak ve hafifler.

Şu anda en çok kullandığım makine E-M1 Mark II, en çok kullandığım lens de Olympus 12-100mm f4 Pro. Canon 6D (ilk model) ikinci makinem. Ek olarak bir tane kızılötesine dönüştürülmüş Lumix GF-1 ve normal bir GF-1’im de var. GF-5 de var ama GF-1’i kullanmayı daha çok seviyorum.

Piyasadaki tam çerçeve gövdelerin çoğunu kullandım ve hepsini sattım (6D’yi de elimde bir Canon olsun diye tutuyorum). E-M1 Mark II hep kaldı, diğerleri gitti.

Önerilen gövdeler: Uygun fiyat Olympus E-M5 Mark II, ilk nesil E-M1, Panasonic G7 ya da GH4 (4K video isterseniz). Orta seviye: Olympus E-M1 Mark II veya III, Panasonic GH5 veya GH5s. E-M1 serisinin otomatik odak takibi Panasonic ve Olympus’un diğer makinelerinden daha iyi. E-M5 II’de 40MP yüksek çözünürlük çekim modu var ve titreşim azaltması çok iyi. 4K video isterseniz ve paranız GH4’e yetmezse G7 alabilirsiniz. GH4’te 10bit video da var (dahili değil, HDMI’den harici çıkış veriyor). Para sıkıntı değilse ilk önerim Olympus E-M1 Mark III. E-M1X de olur ama kuş, tren, araba çekiyorsanız ya da biraz daha büyük gövdeye ihtiyacınız varsa, eğer bunlar önemli değilse E-M1 Mark III E-M1X’in yaptıklarının %95’ini yapıyor. Yalnız şu da var: E-M1 Mark II de E-M1 Mark III’ün yaptıklarının %95’ini yapabiliyor 🙂 Mark III’e para yetmezse Mark II de çok iyi. Video konusunda ciddiyseniz GH5 veya GH5s düşünün. GH5s’te az MP’lik özel bir algılayıcı var ve ISO12800 ve hatta ISO25600’de bile Sony A7S II ile kapışabiliyor (özellikle renklerin doygunluğu açısından) ve bu GH5s’te VLog, 10bit, tam dokunmatik ekran ve menüde tonla videoya yardımcı ayar var. Açıkçası video için GH5s > GH5 > A7S II derdim ben.

Önerilen lensler: Uygun fiyatlı olarak herhangi bir kit lens, herhangi bir telefoto değişken odaklı lens (40-150mm, 35-100mm vs..), Panasonic 20mm f1.7, Panasonic 14mm f2.5, 42.5mm f1.7, Olympus 9-18mm, Olympus 75-300mm veya Panasonic 100-300mm, Sigma 56mm f1.4. Orta seviye olarak Panasonic 12-35mm f2.8 OIS veya Olympus 12-40mm f2.8 Pro ya da Olympus 12-100mm f4 Pro, Panasonic 35-100mm f2.8 OIS veya Olypus 40-150mm f2.8 Pro, Olympus 300mm f4 Pro ya da yeni gelecek Olympus 150-400mm Pro, Olympus 45mm f1.2 Pro, Olympus 75mm f1.8, Olympus 7-14mm f2.8 Pro, Olympus 60mm f2.8 Makro. Seçenek çok ve çok sayıda kaliteli lens olunca hangisini önereceğimi şaşırıyorum (Sony tam çarçeve önerilerindeki gibi). Yukarıdakileri alırsanız üzülmezsiniz.

Olympus 12-100mm f/4 Pro’yu neden bu kadar sevdiğimi soranlar oluyor bazen. İşte size inceleme. 12 ve 100mm arasındaki her odak uzunluğunda, her diyaframda, çerçevenin her yerinde bu kadar yüksek performans veren başka lens görmedim, olduğunu da sanmıyorum. Çok hızlı odaklıyor, dışı tamamen metal, lenste titreşim azaltma var (böylece titreşim azaltma olmayan gövdelerde de kullanılabilir), çok yakından çekim özelliği var, manuel odaklama çok yumuşak…

FUJIFILM

Fujifilm’in X sistemi var. Bu sistemde sadece APS-C algılayıcılı gövdeler ve buna uygun lensler var. Fujifilm’in “farklı olma” taktiği genel olarak retro görünüm üzerine.

2019 dünya fotoğraf piyasasında Fujifilm Panasonic’in ardından %4.7 payla 5. sırada. Fena değil bence.

Fujifilm gövdelerde genel olarak X-Trans tipi algılayıcı kullanıyor. Bu algılayıcılar Bayer tipi algılayıcılardan farklı. Bu farklılık farklı avantajlar ve dezavantajlar getiriyor. Bu konuda internette birçok yazı var, oralardan okuyun derim ama ben kendi fikrimi söyleyeyim: 20-24-32 MP’lik APS-C algılayıcılarda X-Trans’ın moire ve “detay” avantajı artık kalmadı. RAW dosyası işleyen bazı yazılımlarda da X-Trans desteği pek iyi olmayınca, Fujifilm bence X-Trans’ı artık bırakmalı.

Önerilen gövdeler: X-T20, X-T200, X-H1, X-T4. Düzgün 1-2 lens aldıktan sonra gücünüz hangisine yetiyorsa onu alın. X-T4 en gelişmişi ve dolayısıyla en pahalısı ama hem fotoğraf hem video özellikleri çok üst seviyede, ek olarak gövdede titreşim azaltma da var. X-H1 bence Fujifilm sisteminde en iyi ergonomiye sahip gövde, ayrıca video tarafında da bayağı başarılı. X-T20 yerine X-T30 da olur ama aradaki fiyat farkına bence değmez. X-T200 yeni giriş seviye gövde. Sakın X-T100 almayın. Sakın.

Önerilen lensler: Uygun fiyatlı olarak bir kit lens, Samyang 12mm f/2.0, Meike 85mm f2.8, Viltrox 23mm f1.4 AF, Samyang/Rokinon 50mm f1.2, Viltrox 85mm f1.8 STM, Fujifilm 50-230mm OIS II, Fujifilm 35mm f2.0. Orta seviye olarak Fujifilm 18-55mm OIS veya 16-55mm f2.8, Fujifilm 35mm f2.0, Fujifilm 23mm f1.4, 8-16mm f2.8, 55-200mm OIS (55-230 değil), 16mm f1.4, 56mm f1.2R, 80mm f2.8 OIS Makro, 50-140mm f2.8, 100-400mm OIS.

Fujifilm X bayonette de bayağı lens var. Samyang, Iberit, Venus Optics gibi firmalar da bu bayonete destek veriyor.

ADAPTÖR?

Tüm aynasızlarda eski manuel lensler kullanmak mümkün yalnız bunun için bakacın iyi olması lazım. Tam çerçeve gövdelerde Panasonic, Nikon ve Canon’un (RP hariç) bakaçları en iyiler. Sony tarafında da A7R IV ve yeni A7S III’ün bakaçları çok iyi, bunlardan öncekilerin bakaçlarını pek tutmuyorum. Ek olarak, titreşim azaltmanın iyi olması da önemli çünkü elle odak yaparken görüntünün titremesini istemezsiniz.

Canon, Nikon, Olympus, Sony tarafında bu markaların DSLR lenslerini de kullanabilirsiniz. Sadece kısıtlamalara dikkat edin.

Canon R: Aynasız fotoğraf sistemleri içinde “eski” DSLR lensler ve flaşlarla en uyumlu sistem Canon. EOS R sisteminde 3 tane EF-R adaptör var. Hemen tüm Canon EF ve EF-S uyumlu lens tüm EOS R gövdelerde kullanılabilir. Sigma, Tamron, Tokina gibi markaların eski DSLR lenslerinde otomatik odaklama sıkıntısı olabiliyor diye duydum ama Canon marka DSLR lensiniz varsa hiç sıkıntısız, ve hatta bazı durumlarda DSLRdan daha iyi performansla onu kullanabilirsiniz.

Nikon Z: FTZ adaptörü var. Tüm AF-P, AF-S ve AF-I lensler otomatik odak ve pozlamayla kullanılabiliyor. AF-D veya AF lensler (Nikon’un adlandırması böyle) otomatik odaklama yapmıyor ama manuel odakla kullanılabilirler. Yalnız bu durumda da her çekim arasında diyafram açılmıyor, yani mesela f2.8 lensinizde lenste f8 ayarladıysanız manuel odağı f8’de yapmanız gerekli. Bu biraz sıkıntı. Daha eski manuel lensleri de kullanabiliyorsunuz.

Sony E: Burada adaptörler biraz karışık, daha doğrusu Sony A’daki lensleri kullanacağınız adaptörler biraz karışık. LE-EA1’de otomatik odak motoru yok bu yüzden sadece Sony A bayonetteki SSM ve SAM lenslerle otomatik odaklama yapıyor. LE-EA2’de otomatik odak motoru var, bu yüzden her Sony A lensle otomatik odak yapabiliyor. Bu iki adaptör sadece APS-C destekli. LE-EA3 ve EA4 tam çerçeve destekli, EA3’te otomatik odak motoru yok ama EA4’te var. İlk nesil A7 makineniz varsa EA4 öneririm çünkü bu gövdeler EA3 ile hızlı odaklama yapamıyor. İkinci nesil ve daha yeni Sony A7/9 gövdelerle LE-EA3 daha iyi çünkü bu aletlerin otomatik odaklaması EA4’teki dandik odak sisteminden çok daha iyi AMA, ki bu büyük dert, LE-EA3’te sürekli odaklama çalışmıyor. Sürekli odaklama için EA4 kullanacaksınız (bunda da yarı geçirgen ayna var, yani ışığın 1/3’ünü kaybediyorsunuz). Yani Sony’nin A bayonetten lens kullanma olayı biraz karışık ve dertli.

Sony gövdelere Canon EF lensleri de adapte edebiliyorsunuz. Bunun için birçok markanın türlü adaptörleri var. Bunların en büyük ve güvenilirleri Metabones ve Sigma. Ben Metabones’in Mark IV ve Sigma’nın MC-11 adaptörlerini A9, A7R III ve A7 III’te kullandım. İki adaptörün farklı üstünlükleri var. En sonunda Metabones’i sattım, Sigma’yı hala elimde tutuyorum. Nex-6 üzerinde otomatik odaklama biraz dandik çalışıyor ama eğer aceleniz yoksa idare eder. Ha, bir de bu adaptörler APS-C lenslerle çalışmıyor aklınızda olsun, yani elinizde Canon 18-135mm falan varsa adaptörle Sony üzerinde kullanamazsınız. Ek olarak APS-C gövdelerde kullanmak üzere Metabones Ultra da var. Bu adaptörde lens elemanları var, bu sayede bir durak diyafram kazanıyorsunuz. Örneğin Canon EF 50mm f/1.4 USM lensi A6500 üzerinde 35mm f/1.0 lens gibi kullanmak mümkün.

Panasonic/Sigma/Leica L: Sigma’nın kendi DSLR sistemindeki lensleri ve Canon EF sistemindeki lensleri kullanmak üzere iki adaptörü var. Bu adaptörlerde otomatik odaklama biraz yavaş ve bunlar odak takibi yapamıyorlar ama geometrik düzeltme ve titreşim azaltmayı destekliyorlar. Sigma bu adaptörlerle sadece Sigma EF lenslerin L gövdelerde çalışacağını söylüyor ama Canon lenslerde de sorun olmuyor diyorlar. Sigma ayrıca PL lenslerin L gövdelere takılması için de adaptör üretiyor. Bunlara ek olarak Leica’nın da M, R PL ve S lensierin L gövdelerde kullanılması için adaptörleri var.

m43: Eski 43 lensler için 3 tane Olympus ve bir tane Panasonic adaptör var. Bu lenslerle otomatik odaklamayı en iyi yapan gövdeler E-M1 serisi çünkü bularda faz bazlı odaklama sistemi var (DSLR lenslerin tamamı faz bazlı odaklamaya göre tasarlandı). Panasonic gövdeler ve Olympus’un E-M1 serisi haricindeki gövdelerde otomatik odaklama biraz yavaş ve tutarsız olabiliyor. Bunlara ek olarak Metabones’in Speed Booster serisi ile Nikon ve Canon lensleri de m43 gövdelerde kullanmak mümkün. Bu adaptörler ışığı toplayıp 43 algılayıcının üzerine aktaran özel bir lens sistemine sahipler, böylece lenslerde 1 durak daha diyafram kazanıyorsunuz ve m43 gövdenin kesme çarpanı 2x’den 1.4x’e düşüyor. Örneğin Canon 50mm f1.4 lensi Panasonic GH5 üzerinde normal adaptörle kullanırsanız 100mm f1.4 (2.8) lens gibi davranır ama Metabones ile kullanırsanız 70mm f1.0 (2.0) lens gibi davranır. Bu Metabones adaptörlerin otomatik odaklaması da fena değil, hatta bu adaptörler Olympus gövdelere göre Panasonicler daha iyi çalışıyor galiba (kendi tecrübem böyle). Videoyla uğraşanlar bu adaptörleri duymuştur.

Fujifilm X: Bu sisteme de hemen her DSLR sisteminden lens uyarlamak mümkün. Ek olarak Metabones gibi firmaların Speedbooster adaptörleri de mevcut. Benim bu adaptörlerle Fuji sistemi içinde hiç tecrübem olmadı ve açıkçası basit manuel adaptörler haricinde otomatik odak destekli adaptör kullanan pek görmedim/duymadım.

Tamam okudum da, hangisini alayım yani?

Aynasız fotoğraf sistemleri…

Haydi gelin size bir hikaye anlatayım. Çook eski zamanlarda, Myanmar’da eski bir köyde yaşlı bir amca yaşarmış. Bu amcanın…

Ya da anlatmayayım. Sen git buzdolabı al, çünkü sağlıklı ekonominin tek göstergesi buzdolabıdır. Hem maaşını Dolar’la mı alıyorsun be muhterem!