Fotoğraf ile ilgilenmeye başladığımızda ilk öğrendiğimiz şeylerin başında kameralarımızda kısaca “P/A/S/M” olarak bilinen “P” Program, “A” Diyafram Önceliği, “S” Deklanşör Önceliği ve “M” Manuel çekim modu gelir. Zamanla, deneyimleyerek bu modların ne zaman ve ne için kullanıldığını da öğrenmiş oluruz. Kimimiz, çekim zevklerimize göre bu modlar içerisinden bir tanesini çok daha sık kullanırız. Peki, size bu listede olmayan bir gizli pozlama modu daha var desem? Bu mod; Manuel Mod ile Otomatik ISO’nun birlikte kullanıldığı moddur. Ben bu moda “Turbo mod” diyorum.

Bu mod temel olarak, diyaframı ve deklanşör hızımızı istediğimiz gibi bizim ayarlamamıza ve doğru bir pozlama elde etmek için uygun ISO’yu kameramızın seçmesine olanak tanır.

Gizli pozlama modu ilk bakışta büyük bir şeymiş gibi görünmeyebilir

Pozlama üçgeni kavramını oluşturan Diyafram, Deklanşör ve ISO gibi ögelerin hepsini aynı anda ayarlayabileceğiniz bir mod hayal edin; diyaframı ve deklanşör hızını elimizle ve ISO’yu bizim belirlediğimiz ölçü ve sınırlarda kamera ayarlasın. Şimdi, “Ne var bunda, benim kameramda zaten Otomatik ISO aktif, “A” modunda diyaframımı ayarlıyorum, enstantane ile birlikte ISO’yu da kameram ayarlıyor” diyebilirsiniz. Haksız da sayılmazsınız, ama dilediğiniz zaman enstantaneyi, dilediğiniz zaman diyaframı, menülerde herhangi bir ayara girmeden, aynı anda her ikisini de hızlıca değiştirmek istiyorsanız ne yapıyorsunuz?

Böyle bir mod ile, eğer konunuz durağan konumdan harekete geçerse hemen ön ve arka kadranları çevirerek deklanşör hızınızı ve ek alan derinliği için diyafram değerini aynı anda kolayca ayarlayabilirsiniz. Nasıl, oldukça havalı değil mi?

Tabi şunu belirtmekte fayda var, gizli pozlama modu kullanımının herkes ya da her durum için uygun olmadığını unutmayın. Şahsen, spor ve vahşi yaşam fotoğrafları çekerken bu moda bayılıyorum, ancak Manzara fotoğrafçılığı için genellikle “Normal” Manuel moda -Otomatik ISO kapalı durumda- veya “A” Diyafram önceliğine geri dönüyorum. Bu gizli modu zor koşullarda şapkanızda bir tavşan olarak düşünün, ama mutlaka deneyin; kısa bir sürede yeni favori pozlama modunuz haline geldiğini görüp şaşırabilirsiniz!

Örnek çekimler

Örnek 1: Aynı anda hem Diyaframı hem de Enstantaneyi değiştirmek

İstanbul’a her gidişimde yaptığım şeyi bu gidişimde de tekrarlamıştım, yanıma Nikon D850 kameramı ve AF-S Nikkor 70-200mm f/2.8 VR objektifimi aldım. Arabamı Kadıköy İSPARK’a park ettim. Öncesinde Kadıköy’deki özel fırınımdan aldığım 2 tane çıtır çıtır simit ile Kadıköy-Eminönü vapuruna bindim, çayımı söyledim. Simitlerden bir tanesi benim, diğeri her zamanki gibi martılar içindi. Klasik nostaljim, “Eski İstanbul” turum böylece başlamış oldu. Vapurun güvertesinde, karşımda tüm güzelliği ile duran Kız Kulesi’nin fotoğraflarını çekiyordum. Yukarıdaki görüntü o klasik karelerden biri. “M” Manuel çekim modundaydım. Bu statik bir çekim olduğundan, bir gözüm pozometre cetvelindeyken Diyaframı f/4.5, Enstantane hızını 1/640sn ayarladım. Kameram Otomatik ISO ayarlı olduğundan ISO’yu en düşük değer 64 olarak kendisi ayarladı. Ve yukarıdaki kareyi çektim.

Arada sırada durup etrafı seyrediyor, boğazın mis gibi havasını içime çekiyordum. Tam o sırada sol tarafımda denize dalıp çıkan o güzel şeyleri gördüm! O hızla gelirlerse birkaç saniye içinde tam önümde olacaklardı. Sağ el baş ve işaret parmağımı kullanarak, ön ve arka kadran ile diyaframı f/7.1 ve enstantaneyi 1/3200sn olarak hızlıca ayarladım, ki yunusların bu hızlı hareketini havada dondurabileyim. Yunuslardan bir tanesi daha hızlı yüzüyordu, tam benim önümdeyken deklanşöre bastım. Kameram, böyle durumlarda her zaman olduğu gibi “Ch” sürekli çekim hızına ayarlı olduğundan, art arda kareler çektim. Bunlardan bir tanesini seçtim:

ISO veya pozlama modlarıyla uğraşmak yok – gözüm hiçbir zaman vizörden ayrılmadı. Deklanşör hızını ve f/durak değerimi istediğim şekilde ayarladım ve kameram en uygun olan ISO değerini otomatik olarak kendi seçti; 800.

Bu çekimi “A” veya “S” Çekim Modunda yapsaydım ne olurdu?

“A” Diyafram Öncelikli Mod kullanıyor olsaydım, diyaframı yine hızlıca f/7.1 olarak ayarlayabilirdim. Bu durumda kameram, ISO’yu en düşük değer olan 64’e ayarlamak için enstantane değerini 1/250sn olarak belirleyecekti. Ve ben Yunusu havada bu kadar net yakalayamayacaktım.

“S” Enstantane Öncelikli Mod kullanıyor olsaydım, enstantaneyi hızlıca 1/3200sn olarak ayarlayabilirdim. Kameram, ISO’yu ayarlayabileceği en düşük değer olan 125’e ayarlayıp, diyaframı da f/2.8 olarak belirleyecekti. Yunusu netlesem, Kız Kulesi bu denli net olmayacaktı. Şimdi aklınıza ISO takılmış olabilir, “Neden ISO’yu “A” modundaki gibi en düşük değer olan 64’e değil de 125’e ayarladı” diyebilirsiniz. Çünkü kullandığım objektifin en açık diyafram değeri f/2.8 de ondan. Eğer ISO’yu 64’e ayarlayabilseydi, diyaframı f/2 yapmak zorundaydı, ama objektifim bunu yapamazdı. O nedenle, önce objektifi f/2.8 değerine, ardından buna uygun olan ISO 125 değerine ayarlamış oldu.

Örnek 2: Yalnızca Enstantaneyi değiştirmek

Düsseldorf Altstadt bölgesinde nehir kıyısında fotoğraflar çekiyordum. Kameramda diyafram f/8, enstantane 1/250sn ayarlıydı. O sırada nehir üzerinde hızlıca yaklaşan yukarıdaki deniz motorunu farkettim. Hızlıca enstantaneyi 1/1000sn olarak ayarladım ve deklanşöre bastım. Kameram ISO’yu 100’den 400 değerine arttırdı.

Örnek 3: Yalnızca Diyafram Değerini değiştirmek

İzmir’de Sasalı Doğal Yaşam Parkında bu sevimli mirketlerin toplu halde fotoğraflarını çekiyordum. Diyaframım f/7.1 değerine ayarlıydı. Yukarıdaki mirket birden bir ağaç kütüğünün üzerine çıktı ve bu pozu verdi. Daha etkili bir kare için mirketi arka plandan ayırmalıydım, hızlıca diyaframı en açık konumu olan f/2.8 değerine ayarladım ve deklanşöre bastım. Kameram ISO’yu 64, enstantaneyi 1/250sn olarak ayarladı.

Örnek 4: En düşük ISO değerinde çekim yapma olanağı

Bu tekniğin en sevdiğim yönlerinden biri, statik nesneler çekerken mümkün olan en düşük ISO’yu kullanmama yardımcı olması. Deklanşör hızımı belirli bir durum için elimden geldiğince düşük ayarlayarak ve diyaframımı bu durum için istediğim kadar açarak, menülere dalmak zorunda kalmadan, kameram tarafından mümkün olan en düşük ISO değerine otomatik olarak ayarlanmış çekimler yapabiliyorum.

Yukarıdaki görüntü ISO 800’ü zorlasa da, fotoğrafı çekmek için gereken ayarları temel alarak elde edebileceğim en düşük ISO değeriydi. Bu fotoğrafı 70-200mm f/2.8 objektifim ve 2x Telekonvertör kullanarak 350mm’de ve elde çektim. 2x telekonvertör ile objektifimin en açık diyafram değeri f/5.6 olarak değişti, çünkü telekonvertörler objektifinizin en açık diyafram değerlerinde olumsuz etki yaparlar. Telekonvertörler hakkında detay bilgi için “Telekonvertör nedir, ne zaman kullanılır? Avantajları ve dezavantajları” başlıklı yazıma göz atabilirsiniz.

Çekimi elde ve 350mm odak uzaklığında yaptığım için Karşıtlık Kuralı gereği enstantanemi 1/400sn olarak ayarladım. Kameram bu durum için ISO’yu en düşük olabilecek 800 değerine ayarladı. Ortamdaki ışık sürekli değişiyordu. Otomatik ISO kullanmam, ışık seviyesi düştükçe kamerama müdahale etme gereği duymadan ISO’nun kademeli olarak artmasını sağladı.

Sonuç

Şüphesiz bu fotoğraflardan herhangi biri başka bir pozlama modunda da çekilebilir. Burada vurgulamak istediğim, kararsız nesneleri çekerken, Otomatik ISO ile Manuel Mod kullanmanın anlık değişiklikleri çok daha hızlı yapılabilir hale getirdiği ve diğer pozlama modlarına nazaran yaratıcı kararları daha hızlı almamı sağladığıdır.

Otomatik ISO hakkında detay bilgiler için “Otomatik ISO Nedir, Ne Zaman Kullanılır, Ne Zaman Kullanılmamalıdır?” yazıma göz atabilirsiniz.

Benim kişilik olarak rutinden hoşlanmayan bir yapım var

Herkesin yaptığı, sıradanlaşmış şeyleri yapmaktansa, değişik metodlar deneyimleyip, o metodları geliştirmeyi seviyorum. Bu da beni, o konu hakkında okumaya, araştırmaya ve düşünmeye zorluyor. Bu sayede hem daha çok şey öğrenmiş oluyorum, hem de nelerin yapılması gerektiğini öğrenmekten ziyade, nelerin yapılmaması gerektiğini ve bunların nedenini öğrenmiş oluyorum. Tecrübe denilen şey de bana göre, nelerin yapılmaması ve bunun neden yapılmaması gerektiğini bilmektir.

Birkaç gün önce yayınladığım “Back Button Focus / AF-ON Tekniği ile Ustalaşın” başlıklı yazım ve daha önceleri yayınladığım “Sağa Dayalı Pozlama Tekniği; Fotoğraflarda Daha Fazla Detay” gibi yazılarım buna bir örnektir. Bu metodlar çoğu kimseye gereksiz ve karmaşık gelebilir. Ben bu metodları kullanmaya başladığımdan beri o kadar değişik şeyler keşfettim ki! Fotoğraf makinem benim için, yalnızca fotoğraf çekmemi sağlayan bir araç değil, benim en değer verdiğim hobim olan fotoğrafı öğrenmemi sağlayan bir kütüphanedir.

Yazımda açıklamaya çalıştığım gizli pozlama modu ile siz de bir süre denemeler yapın, bilgi, deneyim ve yorumlarınızı aşağıdaki “Yorumlar” kısmından bizimle paylaşın.