Lensin En Keskin Noktası Nasıl Bulunur?

Bulanık görüntülerden bıktınız mı? O zaman kullandığınız lensin en keskin noktası‘nı bularak daha keskin görüntülerin nasıl çekileceğini öğrenmenin zamanı gelmiş demektir. Bunu bilmeniz size daha fazla güven verir, zaman kazandırır ve daha iyi fotoğraflar çekmenize yardımcı olur. Fotoğraf çekmekten daha çok zevk almanızı sağlar.

Bu yazıda değineceğimiz konular:

• Lensimizin en keskin noktasını bulma (daha keskin görüntüler için)
• Neden Diyafram Öncelikli çekim modu kullanmalı?
• Her seferinde en keskin görüntüyü elde etmek için bir test gerçekleştirme
• Objektifinizin keskin noktası ne kadar önemlidir? Farklara dikkat çekeceğiz.

Yukarıdaki saat görüntülerinde sağdaki fotoğraf (f/7.1) daha keskin görünüyor.
Sol alt köşesindeki cetvelin üzerindeki ölçek çizgilerine dikkatlice baktığımızda;

Benim lensimin en keskin noktasında çekildiğinden f/7.1 diyafram ile çektiğim daha keskin, ama f/3.5 diyafram ile çekilen öyle değil.

Önce lensimize bir göz atalım

Biz burada başlangıç olarak giriş seviyesi bir değişken odaklı (zum) lensi kullanacağız. Çoğu kit lenslerin (DSLR gövdeler ile birlikte gelen standart lenslerin) en keskin sonuçları ürettiği noktalar genellikle orta açıklıklardaki Diyafram değerleridir.

Bunun anlamı şudur; bu objektifimin 18mm odak uzaklığındaki en geniş diyafram açıklığı f/3.5 demektir. En uzak odak uzaklığı olan 55mm’de ise en geniş diyafram değeri f/5.6’dır.

Lenslerin en keskin diyafram değerinin bulunması için kural en geniş diyafram açıklığından iki tam durak (f/stop) kadar kısık değerinin alınmasıdır. Objektifim üzerinde en geniş açıklık f/3.5 olduğuna göre iki tam durak ilerisi f/7.1 olur, ki bu benim objektifimin en keskin diyafram açıklığını verir.

F-Duraklarınızı saymak için aşağıdaki tabloyu kullanabilirsiniz.

Tabi, lensimin en keskin tek noktası bu diyafram açıklığı değil, burada çok kısa da olsa bir ara bölge var. Bu lens ile f/7.1’den f/10’a kadar keskin bir görüntü yakalayabilirsiniz, ben bu aralığa “Lensin tatlı aralığı” diyorum. Objektifinizin bu tatlı aralığını öğrendikten sonra en net görüntüyü elde etmek için kolayca bir test yapabilirsiniz. Testi gerçekleştirmek için “A” Diyafram Öncelikli mod kullanarak çekim yapmanız gerekecektir.

“A” Diyafram öncelikli mod ile kontrolü ele alın

Diyafram öncelikli modda çekim “P” Otomatik moddan daha yaratıcı fotoğraflar çekmeniz için istediğiniz diyafram ayarını seçmenizi sağlar. Diyafram ayarını kontrol ederek keskin bir görüntü elde etmek çok daha kolaydır; çünkü kameranız Perde hızını otomatik olarak seçer, kullanımı kolaydır.

Muhtemelen en net alan derinliği olan fotoğraflar için f/16 ve f/22 gibi kısık diyafram değerleri kullanımının en iyi yöntem olduğunu duymuşsunuzdur. Bu bilgi doğru olsa da, net alan derinliği her zaman keskinlik demek değildir. Lensiniz tatlı aralığında bir diyafram açıklığı seçmek daha keskin görüntüler elde etmenizi sağlar.

Test: Lensin En Keskin Noktası’nın bulunması

Bu testi yapmak sadece birkaç dakikanızı alır. Başlamak için;

• Kameranızı bir üçayak üzerine yerleştirin,
• Kadrajınızı ayarlayın (modelinizi, nesnenizi belirleyin)
• Fotoğraf makinenizi “A” Diyafram Öncelikli moda getirin ve en açık diyafram değerine ayarlayın (benim yukarıdaki lensimde f/3.5)
• İlk fotoğrafınızı çekin,
• Kadrajınızı ve zum halkanızı hiç oynatmadan diyaframınızı 1’er durak arttırarak her defasında bir fotoğraf daha çekin.

Benim testimde şu diyafram değerlerinde çekim yaptım: f/3.5, f/5, f/7.1, f/9, f/14, f/20. Toplamda 6 tane fotoğraf çektim.

Siz çekim aralıklarınızı 1 tam durak değil de 1/3 durak arttırarak yapabilirsiniz. Bu durumda çekeceğiniz fotoğraf sayınız 3 kat olacaktır (benim örneğimde 6 yerine 18 fotoğraf çekecektim). Fakat buna bence gerek yok, çünkü 1’er durak aralıklarla çektiğiniz fotoğraflar karar vermeniz için size yeterli veri sağlayacaktır.

Fotoğraflarınızı bilgisayarınıza yükleyin ve yakınlaştırın. Hangi diyafram ayarlarının en net görüntüyü sağladığını net bir şekilde göreceksiniz. Benim fotoğraflarımda f/9 diyafram değeri ile çektiğim fotoğraf en net olanıydı. Aşağıda örneğini göreceksiniz.

Tüm fotoğrafları doğal ışık koşullarında, netleme noktasını hiç bozmadan değişik diyafram değerlerinde çekmiştim. Yukarıda en keskin nokta olan f/9 ile lensimin maksimum açıklığı olan f/20 diyafram değerleri arasındaki farkı görüyorsunuz.

Daha da yakınlaştırırsak:

Sarı giyeceğin dokularına veya arkadaki saatin yazısına bakarsanız f/9 ile çekilmiş olan daha net görünüyor, f/20 ile çekilmiş olanda ışık saçılması (diffraction) etkisinden dolayı netlik kaybolmuş.

Doğal ışık altında çekime bayılıyorum.
Daha düşük ışık koşullarında daha net görüntüler yakalamayı öğrenerek çektiğim fotoğraflardan daha çok daha mutlu olmaya başladım.

En güzel fotoğraflarınızı çekmeye başlayın

Artık lensin tatlı noktasını bildiğinize göre uygulama zamanı.
Umarım sonuçlarından memnun kalırsınız!

En net kareleri yakalamak için ipuçları:

• Diyafram Öncelikli modda çekim yapın,
• Orta ayarda bir diyafram seçin (yukarıda öğrenmiştik),
• Kameranın sarsıntısını azaltmak için bir üçayak ve bir kablolu/kablosuz deklanşör tetikleyici (veya varsa makinenizde “Pozlama Gecikme Modu“nu) kullanın,
• Keskinlik özellikle önemli olduğunda lensin tatlı aralığında bir dizi çekim yapın
  Fakat burada durmayın. Diyafram öncelikli modda diyafram ayarlarıyla oynamaya devam edin. Keskin olan görüntüler elde etmek harika, ancak alan derinliği gibi konuları da unutmayın, özellikle manzara fotoğrafı çekiyorsanız.

Özet

Daha net görüntüler almak için diyaframı olabildiğince kısmak doğru bir yöntem değildir. Her objektifin en keskin olduğu bir diyafram açıklığı vardır.

Eğer objektifiniz değişken odaklı yani zum lens (örneğin 16-35mm gibi) ise lensin en keskin noktası için yalnızca diyafram değeri yeterli değildir, odak uzaklığı da ayrı bir etkendir. Başka bir deyişle; elinizde bir 16-35mm f/4 zum lens varsa; “Bu lensin en keskin noktası, f/8 ile f/11 diyafram açıklığıdır” diyemezsiniz, daha doğrusu bu tek başına doğru değildir. Bu lenslerden en net sonuçlar alabilmek için odak uzaklığının da 18-24mm arasında olması gerekir. Bu da bir başka yazı konumuz olsun.

Diyafram ve alan derinliği hakkında daha fazla bilgiyi burada bulabilirsiniz.

• Diyafram Nedir? Fotoğrafta Diyafram Ayarları
• Fotoğrafta Alan Derinliği

Sizin de paylaşmak istediğiniz güzel püf noktaları var mı?
Lütfen bunu aşağıdaki “Yorum yaz” kısmından bizlerle paylaşın.

Işığınız bol olsun.