Photoshop: Fotoğrafçının Sınır Tanımayan Dünyası

Photoshop konusunda yeni bir yazı dizisi başlattık.

Sadece “RAW” tercihim nedeniyle çok uzun zamandan beri fotoğraf işleme programı olarak “Photoshop” (bundan sonra kolaylık olsun diye “PS” olarak ifade edeceğim) kullanıyorum. Bildiğiniz gibi en temel nokta, “RAW” dosya bozulmadan kaldığı için başka bir formata çevirdiğiniz fotoğraflarınız elinizde ilk haliyle saklanmış oluyor. Bir de diğer fotoğraf formatlarından daha fazla bilgi içermesi işlerken avantaj sağlıyor. Ancak fotoğraflarınızı web ortamında paylaşıyorsanız uzun kenarı 2000 px ve 300 dpi boyutta “JPEG” yeterli oluyor. Bu boyutta bir fotoğrafı “Photoshop” ile işlerken sorun yaşamadım.

Fotoğrafların açıklaması: Konuya giriş amacıyla ele aldığım bu yazıda “Hangi fotoğrafı kullanayım?” diye düşünürken aklıma, çalışmaya esas olan fikir bir fotoğrafçı arkadaşımın kış günü pencereden çektiği bir kahvehane içindeki adam portresinden esinlenerek yaptığım uygulama geldi. Bu çalışma detaylarını ilerleyen zamanda sizlerle paylaşacağız.

Model: Nataly Baum. Rus model ve blogger. Yer Barselona. Kendi fotoğrafçısı ile çekim yaparlarken ben de dahil oldum. İzin istedim, o da vermişti. Bir başka fotoğrafını instagram hesabımda paylaştım.

Ve genelde PS RAW panelini kullanarak işleme yapıp, fotoğrafı “JPEG” formatına çevirdikten sonra, kadrajını duruma göre biraz “Brightness & Contrast” ayarlayıp “Elime sağlık güzel oldu. PS bilmek de bir başka canım” deyip geçiyordum.

İnternette PS’nin guruları tarafından yayınlanmış yüzlerce eğitim videoları bulabilirsiniz. Bunları referans aldım. Ancak, bu videolarda detayları hızlı geçtiklerini (genelde konuyu iyi bilenler böyle yapıyor) görünce kendimi eğitme sürecinde yaptığım çalışmaları uygulama notu şeklinde tutmaya özen gösterdim. Her çalışma için en az 24 çalışma saati uygulama yaptım. Bazı uygulamalar için bu süre 40-50 saati buldu. Tahmini olarak şimdilik toplamda 500 saat gibi bir zaman harcamışımdır. Bu da günde 5 saatten başka hiçbir şeyle ilgilenmeden geçen yaklaşık 3 aydan biraz fazla demektir. İyi emek harcadım. En güzel böyle öğreniliyor.

Nereden mı sardım PS ye? Şöyle. Biliyorsunuz pandemi sürecinde internette canlı fotoğraf toplantıları aldı başını gitti. Bir fotoğraf makinası markasının düzenlediği “Siyah Beyaz fotoğraf işleme” seminerini izlediğimde içimde ciddi hoşnutsuzluk hissettim. Aynı şeyi Sebahattin ile izlediğimiz bir başka markanın paraflaş seminerinde de yaşamıştık. Üzücü olan ne biliyor musunuz? Bir konuda markalaşan isimler sunumlarında artık “Ne yapsam kabul görür” düşüncesiyle hareket ediyorlar. Bana göre bu zihniyet takipçilere yapılan saygısızlıktır. İşte “Böyle olmaz” deyip kolları sıvayınca buraya kadar geldim. Aldığım notlar sadece bilgisayar kullanmasını bilen ancak PS ye henüz yan gözle bile bakmayan meraklı ve öğrenmeyi seven birinin “PS neymiş?” diye programı çalıştırdığında okuyarak yapacağı nitelikte. Kısa yolları bilsem bile her seferinde geniş açıklamalar yapmayı tercih ettim.

Bir musibetle birlikte -ki bu Covid-19 oluyor- PS üzerine “neler yapılabilir?” sorusuna cevap aramaya ve öğrenmeye başladığımda geçmişte yaptığım işleri “İki şık şık bi tık tık” olarak tanımlayıverdim. PS ucu bucağı olmayan derya deniz. Dibi yok. Daldın mı çıkamıyorsun. Sınır mı? Yok. Yapamayacağın hiçbir şey yok. 

Windows 10, 64 bit tabanlı bilgisayar, PS CC 2019 ve CC 2020 sürümlerini İngilizce kullanıyorum. Fotoğrafta Türkçe bana uymuyor. Fotoğraf makinam da İngilizce menü var. Eğer internette PS üzerine bir şeyler izlemek isterseniz size PS’nin İngilizce versiyonunu kullanmanızı öneririm. Mevcut versiyonunuz Türkçe ise:

1. PS programını kapatın
2. Bilgisayarım> C > Program files > Adobe > Adobe Photoshop 2019 > Locales klasörünü açın
3. Bu klasörün içinde “tr_TR” dil paketinin uzantısını değiştirin. Genelde “tr_TR.bat” yapılıyor.
4. PS yi yeniden açtığınızda İngilizce otomatik gelecektir.

Bu dünyadaki PS kullanıcıları ile ortak dil için bana göre önemli.

Bu notlarda ekranda bir şey tarif ederken “Ekranın sol tarafı” dediğimde bu sizin sağınız oluyor. Yine mümkün olduğu kadar İngilizce terimlerin PS Türkçede kabul görmüş tanımlarını yazmaya çalıştım. Bazen de sadece ya Türkçe ya da İngilizce kullandım. Açıkçası bir süre sonra buna dikkat etmemeye başladım. Fark etmeme rağmen böyle devam edip geriye doğru düzeltmedim. Örneğin “Tool menü” yani “Araçlar menüsü” ekranın sağ tarafında (yani sizin solunuzda) dikey duran kolondur. Ya da “Application Menu” (Uygulama menüsü) ekranın en üstünde yatay duran menüdür. “Layer Menu” de ekranın solunda (size göre sağ) dikey duran menüdür.

Zaman zaman bazı kavramları ben de kestirmeden geçmiş olabilirim. Hatta hatalı bir yönerge vermiş olabilirim. Yani anlattığımı siz tam olarak uygulayamıyorsunuzdur. Bu gibi durumlarda iş size düşüyor. Biraz araştırmayla ya da diğer uygulama yazılarıma göz gezdirerek konuya açıklık getirebilirsiniz. Bunun faydası, öğrendiğinizi unutmuyorsunuz.

Her uygulama için örnek fotoğrafların linkini yazının sonunda bulacaksınız. Buradan fotoğrafı indirip uygulamaya geçebilirsiniz. Ya da kendinize ait benzer bir fotoğraf üzerinde çalışabilirsiniz. Sadece notları vermiyoruz. Yazıyla birlikte bu fotoğrafı işleyebileceksiniz. Dolayısıyla yazıdaki örneği çalıştıktan sonra bir hafta boyunca kendi fotoğraflarınızla uygulamayı pekiştirme fırsatınız olacaktır. Her hafta bir uygulama yayınlamak üzere başladığımız bir maraton bu. İlk etap 20 hafta olacak. Sonrasında bana ilgi çekici gelen ve yeni keşfettiğim örnek uygulamaları paylaşmaya devam ederim.

Uygulamalarda çektiğim fotoğrafları kullanmayı tercih ediyorum. Yazılarda herhangi bir sıra gözetilmedi. Ancak tecrübeme göre eğer biraz PS biliyorsanız (belki de bunların hepsini biliyorsunuz) beşinci uygulamadan sonra kullanım alışkanlığı yerleşmeye başlıyor. Uygulamaların en iyi tarafı ise zihin açıyor. Alıştıkça fotoğrafınız üzerine farklı düşünceler üretmeye başlıyorsunuz.

Daha da önemlisi, bu düşünce gelişimi fotoğraf çekme anına sirayet ediyor. Çekerken artık PS sonrasında ne olacağını imgeleyebiliyorsunuz. Bu “olmaz” denilen bir kompozisyonun PS sonrası cazip hale gelmesini sağlayabiliyor. Bu kadar müdahale etmenin sakıncası var mı? Hayır. Görsel bir çalışma yapıyoruz. Hayal ettiğimiz her şeyi yapabiliriz.

Yayınlayıncaya kadar fotoğraf benim.
Yayınladıktan sonra izleyicilerin.
Bunu sakın unutmayın.

Bütün bunları öğrendikten ve tecrübe kazandıktan sonra ben ne mi yapıyorum? “Neler yapabiliyorum” diye ara sıra fanteziye kaçsam da hiçbirini kullanmıyorum desem yerdir. Temel işlemleri fotoğrafı çekerken kalan bir şeyler varsa “RAW” işlerken hallediyorum. Fotoğrafı “JPEG” formatına çevirmekle işi bitiyorum. Yani hala eski karanlık oda günlerindeyim.

Başlangıç olarak klavye kısa yollarından bahsetmekte fayda var. Çalışmalarda “Mouse” kullanma ihtiyacını azaltıyor ve işi -bana göre- kolaylaştırıyor. Önerim PS de bu kısa yolları deneyerek alışkanlık kazanmanız. Ben buna “Parmak hafızası” diyorum. Bir fotoğraf açıp kullanmaya başlayın, eliniz alışsın.

Photoshop Klavye Kısa Yolları

PS ile çalışırken ekrandaki menü barlarından bütün fonksiyonlara, araçlara erişip işlem yapıyoruz. Ancak bütün bunların klavyeden kullanılabildiği kısa yolları var.

Bunlarla ilgili Adobe web sitesinde bilgiler var. Bu bilgilerdeki ilk cümleler şöyle başlıyor: “Alt+Shift+Ctrl+K” ile PS de kullanılan kısa yolların menüsü açılıyor. Buradan kendinize göre düzenleme yapabilirsiniz. Bu ifade bir anlamda da “Kısa yolların tanımlarını buradan da öğrenebilirsiniz” demek oluyor.

Windows tabanlı bilgisayar kullandığım için bu kısa yolları Windows 10, PS 19.0 ile ele alınacaktır.

“Alt+Shift+Ctrl+K” yaptığınızda aşağıdaki ekran açılacaktır. Bu ekranda işlemin adını ve karşısında da ilgili kısa yolun nasıl olduğu bilgisi görülür. Kısa yolların üzerine tıkladığınızda bu bilginin olduğu alan aktif olacaktır. Burada siz yeni bir tanımlama yapabilirsiniz. Kısa yol tanımı olmayanlarda da yeni bir tanımlama yapılabilir.

PS de kullanılan iki menü var; birisi en üstte yatay olan Application Menu (Uygulama Menüsü) diğeri de ekranın sağında dikey olan Panel Tool Menu (Araçlar menüsü). Bunların içinde sadece en çok kullanılanlar ele alınacaktır. Kullanma alışkanlığımız geliştikçe diğer kısa yolları da öğrenmek ve uygulamaya almak kolaylaşmaktadır.

Application Menu Klavye Kısa yolları (Uygulama Menüsü)

Ekranın en sağ tarafında dikey olarak yer alan Tools / (Araçlar) kısmı sürekli kullanılanlardır. Dolayısıyla bunlara ilişkin kısa yollar sadece klavyedeki harfler olup direkt basılarak seçim yapılır. Bunları kullanmaya alışmak hem yapılan işi hızlandırır hem de Mouse un birçok gereksiz hareketinin önüne geçilir. Şimdi sırasıyla bunların ne olduğuna bakalım:

Tool Menu Klavye Kısa yolları (Araçlar Menüsü)

(Koyu yazılı olanları kullanıyorum)

Açılış yazısı için çok az fotoğraf oldu. Bir fotoğrafla yazıyı kapatayım.

Bu fotoğrafın arkasına hemen Federico Fellini’nin bir sözünü girivereyim.
Efsane film yönetmeni şöyle diyor:

“İyi bir film kusurlu olmalıdır. Aynı insanlar gibi, hayat gibi…”

Uğraşımız görseldir. Estetik olarak göze hoş gelen her türlü manipülasyonu yapma özgürlüğüm var. Ancak bunu “Belgesel” adı altında sunamam. Sunulmamalıdır. Bu aldatma olur. Bu yüzden bu tarz yaptığım fotoğrafların açıklamasını yazmaya özen gösteriyorum.

Uygulamalarda değişik fotoğraflar olması için www.pxhere.com web sitesinin telif hakkı istemeden sağladığı fotoğraflardan faydalandım ve uygulamada kullanılan fotoğraflardan koleksiyonlar oluşturdum. Bunlara erişip indirebilmek için siteye üye olmanız (belki de gerekmiyor. Denemenizi tavsiye ederim) gerekecektir. Fotoğraflarla ilgili linke buradan ulaşabilirsiniz.

Yazılarda yer alan fotoğrafları kolayca bu koleksiyonlar içinde bulacaksınız.   

Hazırsanız kolları sıvayalım. 

Sıradaki ilk yazımız: “Black & White” ile “Select and Mask” uygulaması olacak…