Fotoğrafı temel anlamda 2 ye ayırabiliriz. Bunları teknik ve sanatsal diye de gruplandırabiliriz. Aralarında fark olsa da duruma göre birbirlerini kapsayabilirler. Yani bir fotoğraf aynı anda hem belgesel kategorilerden birine sahipken Kavramsal da olabilir. Ya da Kavramsal bir fotoğraf aynı zamanda Belgesel bir fotoğraf da olabilir. Aradaki sınır TASARIM VE KURGUDUR. Eğer belgesel çalışma ise onun kriterlerine uyulur. Kavramsal çalışma ise onun kriterlerine uyulur.

Kurgu kavramsal fotoğrafta olduğu gibi Belgesel fotoğraflarda da olabilir.

Diğer bir anlamda da METAFOR VE METONOMİ kavramlarının ne kadar ve nasıl kullanıldığı ile ilgilidir.

Durum tespiti nesnellik, objektiflik, içerik, ANALİZ + ideoloji, gerçeklik SENTEZ + Subjektif yaklaşım YORUMLAMA + Biçimlendirme değerlendirme SOYUTLAMA …

Sanat, Fotoğraf ve Kavramsallaştırma

‘’Bir fotoğraf sayfalarca yazıya bedeldir.’’

Bu cümleyi birçok kez duymuş ve söylemişizdir. Üstüne dikkat çekiciliği, estetiği ve hızı eklerseniz aslında bir fotoğrafın sanat dalları arasındaki gücünü de anlatmış olursunuz. Fotoğraf çekildiği gibi kullanılabilir. (Belgesel, haber, sokak vb. amaçlı doğrudan fotoğraf da diyebiliriz.)

Fotoğraf üzerinde oynanmış olarak da kullanılabilir. Fotoğrafın gerçeğinde olmayan ekleme veya çıkarmalar yapılarak sahte bir görüntü oluşturmak. Manipülasyon, Reklamcılık vb. alanlarda kullanılır. ‘’Hah işte fotoşoplu diyebiliriz’’.  Ya da İki veya daha çok fotoğrafın birleşimiyle kolaj yapılmış olabilir. (‘’Ben açıkça birden çok fotoğrafı kullanarak, bir şeyler anlatmaya çalışıyorum’’ deriz.)

Fotoğraf günlük ihtiyaçlar listesinden, toplum, sanat ve kültür alanlarında vazgeçilmez olarak hayatımıza girmiştir.

Her fotoğraf bir şeyler anlatabilir.

Çekildiği andaki gerçekliği anlatabilir. Gerçeği çarpıtsa da amaç sahte bir gerçek etkisi yaratmak ta olabilir. Bir sanatçı sorgulayıcıdır. Neden, Niçin sorularına yanıt arar ve kendisince bulduğu (ki bence ideolojiktir) cevapları da fotoğrafı araç olarak kullanarak verir. Düşündürmek, sorgulatmak ister.

Kavramsallaştırma işte burada devreye girer. Fotoğraf bu anlamda bir araçtır. Sanatın dili önemlidir. O dil tasarımdır. Duygu ve düşüncelerimizin tasarımlanması kavramsallaştırma olur.

Örneğin;

  • Mülteciler veya savaşın felaketleri hakkında bir şeyler söylemek istiyorsunuz ve yazıyla açıklamaya çalışıyorsunuz sayfalarca yazarsınız.
  • Fotoğrafla sayfalarca yazılacak konu bir anda çarpıcı, etkileyici, sorgulayıcı ve hafızada kalıcı hale gelir.
  • Özellikle güncel toplumsal (tabii bireyselde olabilir) konularda bizleri etkiliyor.
  • Soyutlama yeteneği kavramsallaştırmayı getirir.
    • İster Henri Cartier Bresson gibi tek karede doğrudan fotoğrafla yapın, isterseniz Chema Madoz gibi kolaj montaj olarak yapın….
  • DÜŞÜNCEYİ BİÇİMLENDİRMEDE FOTOĞRAF BİR ARAÇTIR.
  • ANLAM KATMA ÇABASI KAVRAMSALDIR.
Özcan Yaman

1963 Samsun/Bafra doğumlu. 1988 yılında Mimar Sinan Üniversitesi GSF Fotoğraf Ana Sanat Dalı’ndan mezun oldu. 1985-1991 yıllarında İBB Şehir Tiyatrolarında Sahne fotoğrafçılığı yaptı. 1991-2008 yıllarında reklam fotoğrafçılığı yaptı. 2008-2014 yıllarında Evrensel Gazetesi'nde foto muhabiri ve köşe yazarlığı yaptı. Halen “Kadraj” köşesinde fotoğrafın sanat ve hayatla ilişkileri konusunda güncel yazılar yazmaktadır. Ayrıca değişik dergi ve mecralarda fotoğraf üzerine yazılar yazmaktadır. 2014 yılında Evrensel Gazetesinden emekli oldu. Ulusal ve uluslararası birçok karma sergilere katıldı. Kişisel sergiler açtı. 2015 yılı AFP'nin (Agence France-Presse / Fransa Fotoğraf Ajansı) “En İyi Basın Fotoğrafları" seçkisinde yer almış, Atlanta’da yapılan Dünya Basın Fotoğrafları Yarışması'nda ikinci oldu. 2006 yılından beri Yeditepe Üniversitesi’nde Grafik Sanatlar Bölümü'nde öğretim görevlisi olarak fotoğraf dersleri verdi. Halen serbest olarak çalışmaktadır. Söyleşi ve sunumlar: Bilim ve sanatı fotoğrafla ilişkisi. 80’lerde fotoğraf. İzler ve Sözler (Sennur Sezen’in fotoğraflarıma yaptığı yorumlar). Sovyetler’de fotoğraf (1917 Sovyet Ekim devriminin 100ç Yılı dolayısıyla, 2017). Anonimlik ve Fotoğraf.

Paylaş
Yazar:
Özcan Yaman
  • yakın zamanda gönderilenler

    Fotoğrafın orijinal olması hâlâ mümkün mü?

    Diyelim ki tarihi bir sokakta bir portre çektiniz. Kafanın hemen yanına park edilmiş beyaz bir…

    % gün önce

    KODACHROME, Bir filmin hikayesi ve BEN RYDER

    Fotoğraf makinanıza taktığınız sadece bir film değil… Bir his. Bir renk. Bir an. Ve bir…

    % gün önce

    Olympus Live ND ve Live GND ile doğayı farklı bir ışıkta görün

    OM System Live ND özelliği, fotoğrafçılığa yeni bir boyut kazandırıyor. Uzun pozlama efektlerini gerçek zamanlı…

    % gün önce

    Sıcaklık Film banyosunda ne kadar etkilidir ki?

    Hangi kamerayı ve hangi tekniği kullanırsanız kullanın; fotoğraf hayal kurma, düşünme, görme, hissetmenin bileşkesi eşliğinde…

    % gün önce

    Uğur Kavas ile Söyleşi

    1977 yılında fotoğrafa başladı. Ankara Çankaya Belediyesi Basın ve Yayın Müdürlüğü’nde belediye foto muhabiri, Başbakanlık…

    % gün önce

    Analog Fotoğrafçılık ve Film Kullanmak – Bölüm II

    Üzerinden “çok uzun” diyemeyeceğimiz bir zaman geçti. Hatırlarsınız, “Analog Fotoğrafçılık ve Film Kullanmak” yazımızda gelinen…

    % gün önce