BLOG

Fotoğraf konusunda ortalıkta onlarca hurafe dolaşıyor. Bu ifadelerin bir kısmı doğru ama genel olarak yanlış. Yeni kullanıcılar da bu "bilgileri" okuyor, okumakla kalmıyor bir de etrafa uzman edasıyla yayıyorlar.

Hayatınızda aldığınız en pahalı şey ne?

Not: Yazı düşündüğümden biraz daha uzun oldu. Fotoğrafları çıkarırsanız, 11 yazı büyüklüğüyle (font boyutu) yaklaşık 20 Word sayfası yapıyor. Bir kaç seferde okuyun derim. Bölüm bölüm okumanın zararı yok.

Açılışından bugüne kısa bir süre geçmesine karşın, gerek kaliteli yazar kadrosu, gerek eşsiz kalitede yazıları ve gerekse her geçen...

Erol Hocanın bu fotoğrafını görünce çok etkilendim, siz etkilenmediniz mi?

İlk aklıma gelen ve beni etkileyen şey “tam yorumlanacak fotoğraf” düşüncesini yaşamamdan kaynaklandı.

Ama bir sorun vardı, o sorun fotoğrafın tek bir özelliğiyle değil, bir bütün olarak fotoğrafik değerlere sahip olmasından kaynaklanıyordu. Fotoğrafta aradığım her özellik, içerine bir Anadolu Kilimindeki motifler gibi ilme ilme işlenmişti.

Malatya’da Eylül 2017’de açılan “Fotoğraf Makinası Müzesi”ni görmeyenlere hararetle tavsiye ediyoruz; bir vesile ile oralara düşen foto-grafçı dostlar müzeyi muhakkak görsünler (tabii ki pandemi sorunu bütünüyle çözüldükten sonra).

Koleksiyoner Baki Tamer Selçuk’un, birbirinden ilginç ve güzel, binlere varan sayıdaki foto-graf makinesi ve aksesuarlarının yer aldığı müzenin atmosferi, foto-grafla haşır neşir olan herkesin görmeyi arzu edeceği kadar etkileyici ve hatta büyüleyicidir.

Ülkemizin foto-graf ortamı bağlamında anlamlı bir ‘amatör çaba ve profesyonel disiplin’den söz edilecekse, oldukça mütevazı bir hayat sürmesine karşın, kişisel gayreti ve özverisiyle kendisine ustaların ustası olarak niteleyebileceğimiz bir mertebe inşa etmeyi başaran Tahsin Aydoğmuş’u anmadan geçmek olmaz.

Sayın Aydoğmuş’un kitapları/albümleri, takvimleri, muhteşem arşivi, atölyesi, kısacası bir ömür vererek elde ettiği bütün birikim sonraki kuşaklara çok kıymetli bir armağandır, hazine değerinde mirastır.

Saygıyla selamlıyoruz.

Sevgili Volkan’ın bu fotoğrafı geçenlerde önüme düşünce, kompozisyonun en zor anlaşılan konularından birisi olan, ‘Çerçeve’ konusunu sizlere anlatmayı düşündüm.

Her ne olursa olsun bir kelimeyi kullandığımızda aklımıza gelen ilk anlam, o kelimenin yıllarca kullanılarak hafızamızda yer ettiği kavramı hatırlarız, değil mi?

Çerçeve içinde ne olmalı?

İnsanlık tarihi boyunca bütün toplumlarda hekimler her zaman yüksek itibar sahibi bir kesim olmuşlardır hiç kuşkusuz. İnsanlığın küresel boyutta bir pandemiyi iliklerine kadar hissettiği şu günlerde sağlık hizmetlerinin önemini, hekimlerin ve sağlık alanında çalışan diğer meslek erbabının kıymetini, adeta mahsur kaldıkları evlerinin balkonlarından günlerce alkış tutarak, neredeyse bütün dünya somut bir şekilde ifade etti.

Belgesel fotoğraf önemli ve tarihi olayların belgelenmesi yanı sıra, gündelik yaşamı etkileyen durum, olay, sorun ya da krizleri belgeleyen; çalışırken mümkün olduğunca gerçeği temsil eden; belgesele konu olan bireylerin güvenini kazanarak; aktarımlarını mümkün olduğunca olduğu gibi kaydeden, yapılan proje için zaman, fedakarlık, sabır, emek vererek, tutkuyla sarılmayı gerektiren; bir proje ekseninde yapılan, çalışmada etik kurallara ve kişi mahremiyetine uyan; çalışma çıktıları ile konu olan bireylere karşı sorumluluk hisseden; sosyal değişim hedefleyen ve konu olan bireylere yardımcı olmaya çalışan bir fotoğraf üslubudur.

Ustaların ustası İbrahim Zaman kuşku yok ki bir aksakal, bir bilge’dir. Dahası, edep erkân öğreten, yol yordam gösteren bir pîr olduğu da su götürmez. Foto-graf alanında ustaların ustası olmasından gayrı, hakiki bir ‘aksakal’ oluşu nedeniyle de pek çok usta foto-grafçı tarafından ‘Işığın Pîri’ olarak gösterilir.

Kanaatimizce hem geleneksel foto-grafi düzlemindeki tartışılmaz ustalığı nedeniyle, hem geleneksel Anadolu kültürü bağlamındaki bilge kişiliği nedeniyle bir pîr’dir, ustaların ustası İbrahim Zaman.

Bu kez ilk gördüğümde çok etkilendiğim bir fotoğraf mektubumuzun konusu oldu. Fotoğrafın beni etkilediği kadar, fotoğraf sanatına ilgi duyan bilinçli kesimi de etkilediğini, beğeniler arasındaki isimlerden rahatlıkla anlıyoruz.

Sevgili Kristal, sosyal medya beğeni sayıları sanatsal bir onay makamı olarak düşünülmemelidir, ancak beğeniler arasındaki isimler arasında sanat açısından yeterliliğini kanıtlamış isimlerin varlığı çok daha önemlidir. Ata Hocanın fotoğrafı bu açıdan bakınca sosyal medyada paylaşılan fotoğraflardan kendini ayırıyor.

Parlak bir vitrin oluşturmadığı için kalabalıklar tarafından bilinmeyen-tanınmayan sessiz kahramanlar, içinde yer aldıkları topluma, yaşadıkları coğrafyaya, bütün insanlığa karşı ciddi anlamda sorumluluk duygusu taşıyan kimselerdir, buna hiç kuşku yok.

Onlardan biri de, doğa aşığı ve doğa foto-grafçısı Tarık Yurtgezer’dir. Felsefe okumuş, felsefe yüksek lisansı yapmış, felsefî düzlemi içselleştirmiş, hayata ve sanata (elbette ki foto-grafa) felsefi düzlemden yaklaşmayı esas almış bir kimlik. Sakin, mülayim, bilge tavırlı bir insan.

Eylül 2019 sonunda “Cebimdeki Fotoğraflar” diyerek cep telefonu ile çektiğim fotoğrafların sergisini açtığımdan bahsetmiştim. Sergi açılış videosunu Cem İnam kamerasından buradan izleyebilirsiniz.

Beyhan Hocanın yazının bir kitap önsözünden fazlası olduğunu gördüm. Bu da bende bloğumuzda paylaşma arzusunu alevlendirdi. Yazıyı düzenlememek adına lütfen bana yapılan övgü kısımlarını atlayarak telefon fotoğrafları eşliğinde okumanızı rica ediyorum. Sokak fotoğrafçılığına ışık tutan güzel bilgiler var.

Mersin Fotoğraf Derneği (MFD) Yönetim Kurulu Üyeliği ve Başkanlığı, Mersin OLBA Fotoğraf Derneği Kurucu Başkanlığı, TFSF Denetim Kurulu Üyeliği görevlerinde bulunmuş olan usta foto-grafçı Mustafa Eser, yaptığı 4 önemli kitapla, gönüllü emeğin hangi düzeyinde yerini aldığını somut şekilde ortaya koymuştur.

Laf kalabalığı yok, ahkâm kesmek yok, yalın ve saygılı bir dinleyici, mütevazı bir kişilik, gönüllü çaba; hepsi bu.

İsimsiz kahramanlar, yani kalabalıklar tarafından fazlaca bilinmeyen/tanınmayan, ama içinde yaşadıkları topluma, insanlığa sessiz sedasız katkı veren insanlar. Hayatın diğer alanlarında ne kadar önemliyse, foto-grafta da o kadar önemlidir böyle şahsiyetler.

Usta bir foto-grafçı, titiz bir arşivci ve araştırmacı olan Uğur Kavas, popüler alandan uzak, yıllarını foto-graf arkeolojisi yaparak, yitip gitmek üzere olan son derece değerli dokümanı su yüzüne çıkartıyor, binbir zahmetle kitaplaştırıp foto-graf dünyamıza ve sonraki kuşaklara armağan ediyor.

Sevgili Yekta’nın fotoğrafını görünce birçok özelliğiyle dikkatinizi çekip takdir ettiğinizi hisseder gibiyim;

- Ne kadar yaratıcı?
- Bu kadrajı nasıl çekmiş?
- Fotoğrafçının bakış açısı fotoğrafı götürmüş,
- Her taraf tarih,
- Karanlık ama anlaşılır, low-key/düşük anahtar ışığı tarzının güçlü bir örneği,
- Çok sade ama bir o kadar da etkileyici…
gibi çeşitli tanımlamalar yaptığınızı ve duygusal etki yaşadığınızı düşünüyorum.

2015 yılının Ekim sonunda yazdan kalan bir günde Urla’da dolaşırken demir atölyesinde çalışan bir ustanın fotoğrafını çektim. Ve akabinde sohbete başladık. Atölyenin duvarında asılı duran at fotoğraflarını sorduğumda bana büyük bir hevesle “Rahvan At ve Yarışlarını” anlatmaya başladı. Oldukça ilgimi çekmiş ve kendime “Nasıl yaparım?” diye sormaya başlamıştım.

Üzerinde hayat bulduğumuz, düşünen insan ve birey olarak varlık inşa etmeye çalıştığımız, dedelerimizin, onların dedesinin ve onların da atalarının yaşadığı bu güzel diyarda, foto-graf alanında nitelikli çabalara imza atmaya çalışan, kültür-sanat hayatımıza zenginlik katmak için ömür tüketen isimsiz kahramanlardan biri de Kadir Ekinci’dir.

Fotoğraf bir yüzey sanatıdır. Sayısallaşma öncesi fiziksel araçlar kullanılarak yaşamdan ya da doğadan enstantaneleri tespit edip, kimyasalların yardımıyla önce ton ve ardından renk kullanılarak, kart üzerinde görsel olarak geleceğe aktarma işi idi.

Günümüzde ise görüntüyü toplayan ışık ve mercek gibi fiziksel araçlar değişmemiş ama sayısal teknolojinin kullanılmasıyla, görüntünün kart üzerine tespitini yapan kimyasal yapıdan uzaklaşılarak, ekran kullanılmaya başlanmıştır.

"…Eskiden fotoğrafçı usta-çırak metoduyla yetişirdi. Bir de benim gibi kendiliğinden fotoğrafa yönelmiş ve fotoğrafı kendi gücüyle başarmış ya da başarmak isteyen kişiler vardı."
- Cafer Tayyar Türkmen

Cafer Türkmen’in fotoğraflarına baktığınızda “Ara Güler’in fotoğrafı mı acaba?” diyebilirsiniz. Cafer Türkmen ve Ara Güler hemen hemen aynı dönemlerde yaşamış, İstanbul başta olmak üzere Anadolu’yu karış karış dolaşıp fotoğraflamışlar. Ara meşhur olmuş, Cafer bilenlerinin, tanıyanlarının meşhuru olmuş.

Olmayan şeyi satınalabilmemiz için, bizim bilinç geliştirmemiz... Bunun gerçekleşebilmesi için de bizim bilincimizin üzerinde, bizim farkedemeyeceğimiz çeşitli çalışmalar yapılması gerekir. Farklı alanların uzmanlarının elbirliğiyle hazırladığı ve hayata geçirdiği projelerdir bunlar. İşte böyle projelerin ana konularından biri de sanat pazarıdır. Yani, kültür pazarının en büyük reyonu olan sanat pazarı.

Bu kıymetli kitabın oluşmasında emeği geçen, rolü bulunan herkesi, çok ciddi bir kültür-sanat eserinin oluşmasındaki katkılarından ötürü tebrik ediyoruz. İçeriğinde barındırdığı hazineden dolayı, basılı bir eser olarak bu kitabın bizatihi kendisinin sonraki kuşaklara bırakılmış başlıbaşına bir hazine olduğunun altını çizmek isteriz.

Fotoğrafın sahibi 70-300 objektif ile yıllarca makro fotoğraf çekti. Bu takdire şayan fotoğrafta onlardan birisidir. Bende de o objektif vardı, ilk elden çıkardığım o oldu. Niye mi? İyi fotoğraflar çekemedim de ondan sattım.

Ama İlker Güneysu çekti! Ben niçin çekememiş olabilirim? Kör olmalıyım değil mi? Evet!

Aynı donanımla bir kişi harikalar yaratırken, diğeri başarısız oluyorsa sorun donanımda değil, beceremeyendedir.

Corona Virüs salgınının neredeyse bütün dünyayı şiddetle tehdit ettiği, o yüzden çok ciddi tedbirlerin alındığı günlerde (Mart 2020) çok değerli bir foto-grafçı dosttan harika kitap/albüm aldık. İnsanların hat safhada tedirgin olduğu bu kaotik ortamda bize ulaşan kıymetli eser nedeniyle Gül Ezen’e teşekkür ediyoruz.

Zamanı uzun göstermek istediğimizde “Koskoca altmış dakika, bitirirsin bu işi” diyoruz. İşimize gelmediğinde de “Ne olacak canım bir saat bekleyiver” demekten gocunmuyoruz. Algıya oynamak çoğu zaman karşılığını buluyor. Çok fazla kullanmamaya çalışsak da biz yöneticilerin yardımcısı bir olgudur.

Nicolas Cage’in “60 saniye” adında bir filmi var. Lüks araba soyguncusu olan Cage bir arabayı ele geçirme süresini bir dakika değil de “60” saniye olarak tanımlıyor yapımcı.

Dün akşam (14 Nisan 2020 Salı) TV kanalları arasında gezintiye çıkmışken bir tanesinde silahlı militanların olduğu iki aracın arasında elinde fotoğraf makinasıyla yürüyen bir gencin olduğu sahneler akıp gitmeye başladı. Durdum. Hemen filmin açıklamasına baktım. Bir biyografi filmiydi. Sahneler akıp gitmeye devam ediyordu…

"Tarz geliştirmenin en önemli unsuru felsefe sosyoloji gibi alanlarla ya da sanat kültürünü geliştirmeyle ilgili olduğunu düşünüyorum. Teknikle olan bağım elimdeki makinanın özelliklerinden çok çekim öncesi sorduğum “Neden çekiyorum?” ve “Nasıl çekmeliyim?” sorularıma verdiğim yanıtlar oluyor. Hangi alanda olursa olsun (Belgesel, Basın ya da kavramsal) tekniği buna uyguluyorum. Çok pahalı ya da marifetli makinelerin benim için yani tarzımı ortaya koymada bir anlamı yok."

Özcan Yaman

Toplumda fotoğraf anlayışında bir algı vardır; iyi bir fotoğraf gördüklerinde ilk gelen soru “fotoşop mu?” olur. Zanneder ki "fotoşop" isimli sihirli bir değnek var, bir dokunuşta fotoğraf peri masalına dönüşüyor.

Fotoğrafçının zihninde şekillenen unsur ve becerisi en büyük katkıyı sağlar. İyi tasarlanamamış, kompozisyonu iyi seçilememiş, kamera ayarları iyi yapılamamış bir fotoğrafı, salt photoshop işlemiyle iyi yapmak mümkün değildir.

Covid-19’u fırsat bilip yaptığım okumaların üzerinden geçmeye başlamıştım. Bu arada kendime de şunu soruyorum; "Hatırı sayılı bilgi birikimin oldu. Bunu fotoğrafla nasıl ifade edersin?" Fotoğrafı zihnimde oluşturmak beş günümü aldı. İki gün de fotoğrafta yer alan deniz atını nasıl dik tutacağımı düşünmek durumunda kaldım. Neyse ki biraz sakız ve bir yorgan iğnesi bu sorunu çözmeme vesile oldu.

Sevgili arkadaşım İsmail Ödüm’ün kırsal yaşamı, Anadolu kadınını betimleyen bu fotoğrafı hiç aklımdan çıkmaz; yaratıcılığın, hayalin, düşünülen bir kompozisyonun hayata geçirilmesi olarak kabul ederim ben bu fotoğrafı.

Öyle “rastladım da çektim” olmaz bu fotoğraf, ardında hayal dünyasında şekillenmiş, en ince ayrıntısına kadar düşünülmüş ve kafada bitirilmiş büyük bir kurgu olmalı. Takdiri hak eden bir kare…

Selam; düşünen, özgün eser üretenlere gitsin…