Fujifilm şu anda en çok tutulan modeli olan X-S10’un üretiminde sıkıntı olduğunu, istedikleri kadar üretemediklerini söyledi. Hatta bu sene yeni X gövdeyi de çıkaramayacakları dedikoduları geliyor. Canon ve Nikon benzer tedarik sorunlarından bahsediyorlar. Sony iki modelinde daha iyi arka ekran kullanmak zorunda kaldı, çünkü eski tip ekranı tedarikçi veremiyordu. Yani mevcut iki modelindeki ekranları yenilemek zorunda kaldı. Şimdi mecburen Sony’de iyi ekran göreceğiz (sadece en pahalı iki modelinde), normalde Sony gövdelerdeki ekranlar en ucuz giriş seviye Panasonic/Canon gövde seviyesinden bile aşağıda oluyor biliyorsunuz 🙂

Playstation 5 bir süre önce piyasaya çıktı ama bulup alabilen sayısı bir elin parmaklarını geçmez. Kişisel bilgisayarlar için ekran kartı bulmak bitcoin-etherium gibi sanal paraları üretenler yüzünden (bunlara “poachers” diyenler de var) iyice zor ve fiyatlar da olması gerekenin 3 katına çıktı. Kasım’da bir RTX 3070 sipariş edeyim dedim, teslim süresini 4 ay görünce vazgeçtim. Şimdi RTX 3070 Norveç’te zaten satılmıyor, bulursanız da normalden 2.5 kat çok para istiyorlar. Kişisel bilgisayar üretimi yavaşladı, hatta çalıştığım firmaya bilgisayar sağlayan firma “yeni makine istiyorsanız acele edin, yakında bu modelleri bulamayacağız” diye bize uyarı gönderdi. Yeni nesil arabalarda 10larca yonga gerekliliği yüzünden üretim sıkıntısı yaşanıyor. Sırf bu yüzden Toyota ve Tesla bazı yongaları kendileri üretmeye başladı ama onlar da mecburen yavaşlayacak. Hyundai bu sıkıntıyı bir kaç ay önceden görüp yonga stoklamış olsa da o stoğun da sonu gelecek.

Peki nedir bu yonga sorunu? Neden oluyor?

Yongalar her yerde. Arabaların frenlerinden monitörlerin güç harcamasını kontrol etmeye, telefonlardaki 4G/5G’yi kontrol etmeden fotoğraf makinelerindeki algılayıcı ve pozlama sistemine, lenslerdeki titreşim azaltmadan oyun konsollarına kadar her yerde yonga var. Telefonları şarj ettiğiniz USB şarj cihazlarında bile yonga var.

2020’nin başlarında yayılan Covid19 yüzünden dünya çapında kapanmalar olunca iki şey oldu:

1. İnsanlar evde kalınca kulaklık, yeni monitör ve bilgisayar, oyun konsollarına saldırdı. Bu da ev elektroniği sektörünü inanılmaz canlandırdı. 2020’de ev elektroniği sektörü rekor satış yaptı ve 2021’de bunun daha da artması bekleniyor.
2. Covid19 önlemleri dahilinde eve kapanmalar olunca hemen her malzemenin üretimi yavaşladı veya durdu.

Gördüğüm kadarıyla yukarıdaki iki ana sebep yüzünden yonga dahil bir çok malzemenin üretimi azaldı ve fiyatları arttı. Ama başka sebepler de var:

• Trump Çin’le ticaret savaşlarını başlattı, onun etkileri hala sürüyor
• Covid 19 aşılarını saklayan ve aşıyı yapmaya yarayan enjektörler de yongalarda kullanılan silikondan yapılıyor (hammaddeleri aynı)
• Arabalarda eskiye oranla çok daha fazla yonga kullanılıyor. Her şey otomatik/elektronik olunca yongaya duyulan ihtiyaç da katlanarak artıyor
• 5G teknolojisi beklenenden çok ilgi gördü. Eskiden 4G kullanmayan bazı cihazlara bile 5G modem konuyor
• Süveyş Kanalı’nı tıkayan gemi bile fiyatları etkiledi, yani dünya ticaretinin ne kadar kırılgan olduğunu düşünün.

Şu anda dev yonga üreticileri üretimlerini arttırmaya çalışıyorlar, ek olarak bazı firmalar farklı üretici bulma peşindeler. Yonga üretimi yapmak pek kolay değil. Ciddi yatırım ve zaman gerektiriyor. Yonga sorununun 2 sene daha süreceğini söyleyenler var, bazıları da 1 sene içinde azalarak biteceğini iddia ediyor.

Fotoğraf sektörü bir süredir bu sorundan etkileniyordu, tahminimce yonga yokluğu derdi bu sektörü önümüzdeki 1 sene daha fazla etkileyecek. Yeni modellerin duyurulması (Fujifilm örneğindeki gibi) bu yüzden gecikebilir.

Türkiye’de fiyatlar eşşşşşek kadar arttığı için bu tip “dünyasal sorunlar” dikkatinizi çekmemiş olabilir. Ayrıca Türkiye’de gündemi artık mafya babaları belirliyor 🙁

Kalın saalıcakla…