Kompozisyon her fotoğrafçının kafasını taktığı anahtar bir kavramdır. Hatta öyle arkadaşlarım var ki, kompozisyon derdi nedeniyle neredeyse fotoğraf çekemez oldular. Kompozisyon elbette fotoğraf dahil tüm görsel sanatların olmazsa olmazı. Ancak kendi kompozisyonlarımızı kendimiz de yaratabiliriz pekala. Çok sık fotoğraf çeker, çok sık ustaların çektiği fotoğrafları izler ve çok sık eleştiri kabul ederseniz, bir süre sonra kendiniz de doğal kompozisyonlar yaratmaya başlıyorsunuz. Ben, çerçeve içinde çerçeve olan kompozisyonlara bayılıyorum. Dikkat ettim de, her fotoğraf turumda en az birkaç tane böyle fotoğraf çekmiş buluyorum kendimi. Eminim sizin bu konuda çok daha güzel kompozisyon içeren fotoğraflarınız vardır, ben burada benimkileri paylaşmak istiyorum izninizle.
Görsel çerçeve
Hedeflediğimiz konuya dikkatleri çekmenin yollarından bir tanesi onu çerçevelemektir. Fotoğrafını çekip, çerçeveletip onu duvara asmaktan bahsetmediğimi biliyorsunuz 🙂 , bu yöntem de harika olabilir ama bu yazıdaki konumuz bu değil. Çerçeveden kastım, fotoğrafımızın içinde olan bir başka nesne veya nesnelerle ana konumuzu çerçevelemek. Başka bir deyişle, konumuzu “çerçevelemek” için sahnenizdeki diğer unsurları kullanmak ve ardından hem konumuzu hem de fotoğrafımızı kadraja almak. Her şeyi bir çerçeve olarak kullanılabiliriz: ağaçlar, bitkiler, duvarlar, mimari unsurlar, hatta sahnedeki diğer insanlar bile çok iyi çerçeve olabilirler.
Yukarıdaki başlık fotoğrafında gördüğünüz aslanı Doğal Yaşam Parkında çektim. Aslan, onlara ayrılan doğal yaşam alanı içerisinde oraya artık bir aksesuar olarak konmuş eski bir kamyonetin kasasında keyif yapıyordu. Güneş ışığı ağaç dalları arasından tam da yüzüne vuruyordu ve adeta bizlere poz veriyordu. Fotoğrafın biraz buğulu ve yer yer mat olmasının nedeni, bu fotoğrafı kalın ve tozlu bir camın arkasından çekmem. Aslanın yüzünden nokta ölçüm aldım ve fotoğrafı öyle çektim. Bu sayede aslanın güneş vuran yüzü doğru pozlandı, diğer alanlar az pozlanmış oldu. Zaten bu, benim de tam istediğim şeydi.
Her yerde çerçeveler bulmaya, yoksa yaratmaya çalışıyorum
Ne arayacağınızı biliyorsanız, her yerde çerçeveleme seçeneklerini bulabilirsiniz. Doğal yaşam parkında çektiğim aşağıdaki fotoğrafı yere iyice yaklaşarak çektim. Boş olan bu doğal şemsiyenin altında uzanmış yatan deve kuşunun yanına bir başka deve kuşu yaklaşıyordu. Tam altına geldiğinde, nasıl çıkardığımı benim bile anlayamadığım garip bir ses çıkardım, deve kuşu bana doğru baktı ve deklanşöre bastım. Sonrasında ben de yanımdaki turistlerle birlikte bu garip halime gülümseyerek oradan uzaklaştık.
Tabii ki, çerçeveler sadece Tabiat Ana tarafından bize sunulanlarla sınırlı değil. Mimari unsurlar da harika çerçeveleme seçenekleri sunar. Aşağıda, Sultanahmet Camiinin Ayasofya’ya bakan kapısından çektiğim fotoğrafı görüyorsunuz. Bu çerçeve içi teknik, bu çok tanıdık sanat eserlerinin ferahlatıcı ve farklı bir perspektifini sunuyor.
Sultanahmet Meydanı, İstanbul
Olympus OM-D E-M1 MII, M.Zuiko Digital ED 12-40mm f/2.8 Pro
@12mm, f/5.6, 1/1000sn, ISO 200
Bazen, “çerçeve”, bir kapı çerçevesi de olabilir. Aşağıdaki kare Basmane sokaklarında gezerken gözüme çarpmıştı. Ben de karşımdaki çerçeveyi anımsatan tüm unsurları da kadraja alacak şekilde bu kompozisyonu kurdum ve çektim. Fotoğrafımın ana konusu olan kedi ve onu çerçeveleyen eski bir kapı. Ve onları tamamlayıcı üç çerçeve daha, evin pencereleri.
Bir başka örnek:
İzmir, Bayındır köyleri – Sarıyurt
Nikon D850, AF-S Nikkor 70-200mm f/2.8E FL ED VR
@135mm, f/5.6, 1/60sn, ISO 200
Ya da bir parkta otururken karşınızdaki bahçe mobilyasının tutamağından gözünüze çarpan aşağıdaki gibi sahne pekala bir çerçeve olabilir.
Bahçe mobilyası tutamağının boşluğundan
Nikon D850, AF-S VR Micro 105mm f/2.8G IF-ED
@105mm, f/7.1, 1/50sn, ISO 64
Diyaframı ve arka planı kullanmak
Doğal çerçeveye ne dersiniz? Hiç çerçeve bulamıyorsanız, diyaframı en açık konuma alıp, arka planı da kadrajınızda uygun bir pozisyona oturtup aşağıdaki gibi doğal bir çerçeve elde edebilirsiniz.
Diyaframı ve arka planı kullanmak
Nikon D850, AF-S VR Micro 105mm f/2.8G IF-ED
@105mm, f/2.8, 1/500sn, ISO 64
Doğal çerçeve ve açık diyaframa başka bir örnek
Nikon D850, AF-S Nikkor 70-200mm f/2.8E FL ED VR
@200mm, f/5, 1/640sn, ISO 64
Kirli çerçeve oluşturma
Sığ bir odaklanma alanı da çok etkili bir çerçeve yaratabilir. Çim ve bitki örtüsü ile çok açık bir diyafram ve tele-foto lens kullanılarak çekimler “kirli çerçeve” olarak adlandırılan doğal çerçeveler yaratabilir. Ön ve arka plandaki bokeh ana konunuz için yumuşak ve yaratıcı bir çerçeve üretebilir. Ana konuyu yaprakların ve otların ‘içinden’ çekmek bu etkiyi yaratacaktır.
Çok sığ bir alan derinliği oluşturmak için f/2.8 veya f/4 gibi bir diyafram açıklığına öncelik verin ve ardından konunuza dikkatlice odaklanın. Şahsen, bu tarz doğal sınırlar oluşturmayı, özellikle yabani çiçekleri çekerken bu yöntemi kullanmayı seviyorum.
Siz bunun gibi kompozisyon tekniklerinden neleri kullanmayı seviyorsunuz, bu konudaki deneyim ve yorumlarınızı aşağıdaki “Yorumlar” kısmından bizimle paylaşın.
Günaydın Arthenos ekibi
Ben de bu çeşit fotoğraflar çekmeyi seviyorum.
Çok güzel bir konuyla sabah sabah içimiz açıldı.
Teşekkürler.
Selamlar iyi çalışmalar.
Size de günaydın Neslihan hanım,
Bizler de sizin enerjinizle başladık haftaya, eksik olmayın.
Selamlar saygılar.
Fotograf denince dediginiz gibi secenekler sinirsiz. Yeter ki istesin insan. Size katiliyorum sebahattin bey. Biraz da kendimiz yaratciligimizi denemeliyiz. Kitaplardan okumak bir yere kadar gerisi bize kalmis.
Saygılarimla
Çok doğru Muharrem bey, kitaplardan okumak bir yere kadar.
Çok arkadaşımızdan “Çıkıyorum, çekecek bir şey bulamıyorum” cümlesini sıkça duyuyorum.
Dediğiniz gibi seçenekler sınırsız aslında.
Katkılarınız için teşekkürler.
Saygılar.
Günaydın Sebahattin bey,
Sayenizde güzel hafta başlangıcı yaptık, ellerinize sağlık.
Hemen her fotoğrafçının aradığı bir çekim tekniği çerçeveleme. Zaten belli bir süre sonra göz aşina oluyor ve hemen buluyor; çerçeve, altın oran, tekler kuralına uygun fotoğraflar. Ama ortaya düzgün işler çıkarabilmek için bunları sadece biliyor olmak yetmiyor, bol bol pratik yapmak gerekiyor.
Selam ve saygılarımla.
Öner bey günaydın size de.
Çerçeveleme denince genellikle bir pencere veya kapı aralığından, ya da dört tarafı çevrili objeler arasından çekim anlaşılıyor. Bu yazımda “Çerçeve içinde çerçeve” tekniğinin salt bunlardan ibaret olmayabileceğini göstermeye çalıştım.
Aslında genel amacım şu; insanlar bir hevesle ciddi paralar ödeyerek başladıkları fotoğrafçılık hobisinden, bir süre sonra çekecek fotoğraf bulamadıklarından yakınarak vazgeçiyorlar. Önceleri kamerayı yanlarında çantalarının içinde gezdirmeye başlıyorlar, bir süre sonra yanlarına dahi almıyorlar. Bu konuyla ilgili bir yazı hazırlığı içindeyim, yakında tamamlarım. Şu fotoğraf tembelliğini atalım üzerimizden yazısı olacak bu yazı.
Katkılarınız için teşekkürler.
Selamlar sevgiler.
Kesinlikle haklısınız.
Fotoğrafçılık çok hevesle başlanan, ama bir o kadar da çabuk bırakılan bir hobi malesef. Bunun başlıca sebebi, (ekipman fiyatlarının yüksek oluşunu saymazsak) fotoğraf tembelliği.
Bu konudaki yazınızı sabırsızlıkla bekliyorum.
Şimdiden çok teşekkürler.
🙂
yazı çok güzel , anlatım çok iyi , fotoğraflar harika ama özellikle aslanlı foto muhteşem.elinize sağlık
Çok teşekkür ederim Sadık bey, motive ediyorsunuz.
Eksik olmayın.
Saygılar.
Merhaba,
Sabahları erken kalkan biri olarak ilk işim sizlerin yazılarını okumak oluyor.Her seferinde yeni şeyler öğreniyorum.Bu bana günümün iyi geçmesini sağlıyor.
Ben fotoğrafa başlayalı dört yıl oluyor.Dikkat ettim seyahatlerimde gittiğim yerlerdeki sokakları çekmek istiyorum.Bu doğal olarak bir çerçeve arayışı diye yorumladım.Ne dersiniz?
Tülay hanım merhaba,
Sitemize ilginiz ve takibiniz için teşekkür ederiz.
Fotoğrafınızın güzel ve izlenebilir olması için mutlaka çerçeve içinde çerçeve kurallarına uygun olmasına gerek yok. Seyahat etttiğiniz yerlerdeki sokakları çekerken kadrajınıza insan sokmayı deneyin, salt sokak fotoğrafındansa bu daha ilgi çekici olabilir. Bol bol fotoğraf çekmek ve bu fotoğrafları başkalarına gösterip eleştirilerini dinlemek iyi bir gelişim modeli.
Saygılar.
Bizim bu sitede fotoğraflarımızı değerlendirmeye suunma imkanımız olacakmı?
Yakında böyle bir köşe açmayı planlıyoruz Tülay hanım. Altyapısı sonlanmak üzere. Sitemizden duyurusunu yapacağız.
Saygılar.