Hepimiz biliriz, ne kadar dikkatli olursak olalım, sensörler tozlanırlar. Her objektif değiştirdiğimizde potansiyel olarak toz biriktirmiş oluyoruz. Bu sorun sadece objektif değiştirirken de olmaz, kamera gövdelerinde bulunan buton, düğme vs gibi yerlerden de toz girebilir makine içerisine. Peki algılayıcı üzerinde biriken sensör tozu çektiğimiz fotoğraflara nasıl yansır, ya da yansır mı? Bunu güzel bir şekilde anlatan aşağıdaki şekilden başlayalım.
Şekilde en açık, orta açıklıkta ve en kısık diyafram değerlerinde sensör filtresi üzerindeki bir sensör tozu, sensör üzerinde nasıl bir görüntüye neden oluyor görüyorsunuz.
Sensör tozu ve diyafram açıklığının etkisi
Diyafram değeri f/2.8 gibi çok açık bir değerde olduğunda, ışınlar farklı açılardan sensör filtresindeki toz parçacıklarına ulaşır. Unutmayın, bunlara “sensör tozu” deniliyor olsa da, toz aslında sensörün yüzeyine asla dokunmaz, zira kameranın önünde, bir araya getirilmiş bir dizi filtreden oluşan kalın bir sensör filtresi mevcuttur. Bu nedenle, objektif içinden ve sensör filtresinden geçen ışık fiziksel olarak sensöre ulaştığında, tozun yumuşak bir halka ile büyük bir benek gibi görünmesini sağlayan çok geniş bir alana yayılır. Örneğin AF-S NIKKOR 85mm f/1.4G gibi hızlı asal mercekler üzerinde f/1.4 gibi çok geniş diyafram açıklıkları kullanırken bu lekeler neredeyse yıkanmış gibi görünmez olabilir. Bu yüzden portre fotoğrafçıları, sensör tozu nedeniyle oluşan lekeleri manzara fotoğrafçılığı ile ilgilenenlere göre daha az fark ederler, çünkü genellikle açık diyafram çalışırlar!
Diyafram f/16 ve daha da büyük oranda kısıldığında, lensin diyaframından gelen ışınlar neredeyse sensör filtresine dik konumdadır. Açı neredeyse düz olduğundan, toz lekelerinin gölgeleri de doğrudan sensör üzerine yansır. Bu nedenle tozlar görüntülerinizde, kısık diyaframlarda çok daha küçük fakat daha koyu ve daha belirgin kenarlı olarak ortaya çıkar. Bu da doğal olarak görüntülerinize olumsuz olarak yansır.
Bu makale sanırım blogumdaki en kısa makale olacak, fakat yukarıdaki şekil o kadar çok şeyi o kadar iyi anlatıyor ki, daha fazlasını yazmaya gerek bile bırakmadı 🙂
Sizin de eklemek istediğiniz bilgileriniz, deneyimleriniz veya yorumlarınız varsa aşağıdaki “Yorumlar” kısmından benimle paylaşın.
Işığınız bol olsun.
Yazi faydali olmus. Sensoru temiz tutmak icin nelere dikkat edilmeli gibi bilgiler eklense iyi olurdu.
Teşekkür ederim.
Önerinizi dikkate alacağım.
Merhaba,bahsettiğiniz sensör tozu veya sensör kirliliğinin tespiti ve bunun kullanıcı tarafından temizlenmesi konularında internette sayısız ve birbirinden farklı tavsiye ve uygulamalar mevcut.Bilgi kirliliği de diyebiliriz.Bu konuda ( öncelikle tespit metodu ve daha sonra sensör temizliği )sizin tavsiyeleriniz ne olabilir. Bilgilerinizi bizlerle paylaştığınız için teşekkür ederim.
Ayhan bey,
Tespit metodu konusunda tek bir yöntem yok elbette. Nasıl bir kamera kullandığınıza göre de farklılıklar olabilir. Örneğin DSLR kamera kullanıyorsanız vizörden gördüğünüz bir leke aslında sensör lekesi olmayabilir, ayna üzerindeki bir leke olabilir.
Ben, DSLR veya aynasız kameralarımda böyle bir problemin olup olmadığını test etmek için arada sırada farklı bölgelerden arka planı temiz boş birkaç fotoğraf çeker, onları bilgisayarımda %100 büyütüp tüm kareyi tararım. İlk taradığımda herhangi bir leke ile karşılaşmazsam diğerilerine gerek duymam. Ancak herhangi birinde bir yerde bir lekeden şüphelenirsem, diğer fotoğraflarda da aynı bölgeyi kontrol eder, sağlamasını yaparım. Çünkü o karede leke zannettiğim şey, sahnedeki bir nesne de olabilir.
Buraya kadar anlattıklarım sensör üzerinde zamanla oluşabilecek ve uzman bir kişi tarafından kolaylıkla üstesinden gelinebilecek bir durum. Bir de sensör üzerinde zamanla oluşan piksel problemleri var ki, onu da aşağıdaki yazımda anlatmıştım.
https://www.arthenos.com/olu-piksel-sicak-sikismis-piksel/
Saygılar.