Başlık uzun olmasın diye lenslerin isimlerini kısa yazdım. Asıl isimleri şöyle:

• Panasonic Lumix G Vario 7-14mm F4 ASPH
• Canon EF 16-35mm F4 L IS USM

Ultra geniş açı diye bir kavram var. 35mm eşlenik olarak 24mm’nin altını gören açılara “Ultra geniş açı” deniyor.

Geleneksel olarak 35mm’de 16-35mm lensler çok tutulan lensler çünkü ciddi geniş açıdan normal görüş açısına yaklaşan bir açıyı kapsıyorlar. Olympus 8-25mm, Panasonic 20-60mm (L bayonet) gibi birkaç özel lens ultra geniş açıdan “normal/telefoto” açıya kadar kapsıyor olsa da piyasada genel olarak 35mm için 14-24, 15-35/16-35, 14-30mm, APS-C algılayıcılar için 8-16mm, 10-20mm, 11-16mm, m43 bayonette 9-18mm, 7-14mm gibi lensler yaygın. Bunlar değişken odaklılar. Ek olarak 14mm f2.8, 20mm f1.8 gibi sabit odaklı lensler de yaygın olarak kullanılıyor.

Canon EF 16-35mm F4L IS USM ve Panasonic Lumix G Vario 7-14mm F4 ASPH piyasadaki kaliteli lenslerden. Panasonic lens 2009’dan, Canon lens 2014’ten. Aradan geçen bu kadar yıla rağmen bu iki lens hala optik olarak en üstlerde ve hala çok tutuluyor.

“Full freym al geç”

Zamanın birinde dev bir firmada proje yönetim ofisinde firma genelinde geçerli “proje yönetimi” prosedürlerini yazmakla görevli ekipte bir tane bile projede çalışmış insan yoktu. Proje müdürlüğü yapmış insanı geçin, gerçek bir projede çalışmış insan bile yoktu. Ama çok güzel prosedür yazıyorlar 🙂 30 yıl tecrübeli proje yöneticilerine ne yapmaları gerektiğini söylüyorlar. Neyse ki o ekip 3-4 sene sonra değişti de (yöneticilerin bu “sorunu” görmeleri 3 sene aldı). Bu durum size bir ülkeyi hatırlattı mı? Liyakat her yerde önemli.

Benzer davranışı sosyal medyadaki fotoğraf gruplarında ya da fotoğraf forumlarında da okuyorum. “Şunu mu alayım bunu mu?” diye soranlara ezbere “full freym al geç” diyenlerin sayısı ne yazık ki azımsanamayacak kadar fazla. 2022’de bile hala 5D MarK II önerenler var.

Mesele şudur arkadaşlar: m43 algılayıcı bile amatör ve bazı profesyoneller için yeterli performansı veriyor. İyi fotoğraf için gerekli şeylerin arasında algılayıcı boyutu son sıralarda geliyor. Konu, kadraj, zamanlama, teknik, lens, ve belki sonra algılayıcı performansı. Önünüzü kesmeyen, keyifle kullandığınız her sistem sizin için ideal sistemdir. Algılayıcı boyutunu kafaya takmayın.

Halkböyleistiyor.com sitesinde m43 ve tam çerçeve gövdeleri karşılaştırdığım 4-5 yazı yazdım, belki 50 örnekle gerçek hayatta aradaki farkın dağlar kadar olmadığını ve hatta lens kalitesinin daha önemli olduğunu göstermiştim. Zaman bulursam o yazıları Arthenos’a yenileyerek taşırım (yeni gövde ve lenslerle karşılaştırarak).

m43 al geç

“Ne alsam?” diye soran yeni veya az tecrübeli fotoğraf meraklısına tavsiyem genelde önce “m43 al” oluyor. Sebebi basit: Fiyat genelde uygun, gövdeler genelde ufak ve becerikli, sistemi kullanmak keyif veriyor, titreşim azaltma çok iyi, lensler ufacık ve çok kaliteli. Ufak bir çantaya tüm gerekli lensleri sığdırmak mümkün.

E-M1 II’yi satıp EOS R6 ile devam etme kararı vermiştim. Hatta efsane diyebileceğim Olympus 12-100mm f4 Pro’yu da sattım ki galiba bu ikili en uzun süre kullandığım gövde-lens ikilisi oldu. EOS R6’yı o kadar beğendim. Şubat içinde Panasonic 7-14mm f4 ve Olympus Pen-F’i çok çok uygun fiyata bulunca (ikinci el), bu ikiliye bir şans vereyim dedim. m43 görünce dayanamıyorum 🙂

Olympus Pen-F ve Lumix 7-14mm f4 al geç

Pen-F güzel bir gövde. Metal dış yapısı var ve dış yüzeyinde montaj vidası göremiyorsunuz ki bu da montaj ve malzeme kalitesinin yüksekliğini gösteriyor. 20MP m43 algılayıcı, 5 akslı iyi titreşim azaltma, çok hızlı tekli odaklama, ve asıl özel kılan şey: İşaret parmağınıza denk gelen ön bölümde bir renk tekeri var. Bu tekerle daha önce farkında olmadığım kadar detaylı renk ve ton ayarını hızlıca yapabiliyorsunuz.

Panasonic lensten önce Olympus 9-18mm f4-5.6 ve Olmypus 7-14mm f2.8 kullanmıştım. Oly 9-18mm lens daha da ufak ve inanılmaz hafif, optik olarak da idare eder. Taşıdığınızı bile fark etmiyorsunuz; pantolon cebine bile girer. Sonra Olympus 7-14mm f2.8 Pro kullandım. Bu lens tamamen metal ve tüm Olympus Pro lensler gibi en geniş diyaframda ve tüm açılarda müthiş keskindi. Bu Panasonic lens boyut ve kütle olarak Olympus 9-18mm’ye daha yakın ama optik olarak Olympus 7-14mm f2.8 Pro’ya daha yakın. Bu üçlü arasında en iyisi kesinlikle Olmypus Pro lens en iyisi ama Panasonic lens çok daha ucuz, daha hafif ve ufak ve optik olarak da çok geride değil.

Tembeller için özet

Daha fazla okumak istemeyenler için özet geçeyim: Canon EF 16-35mm f4L IS USM, Panasonic 7-14mm f4’ten daha keskin bir lens. Panasonic lens biraz daha geniş açı görüyor ama Canon lens f4’ten başlayarak her açıda Panasonic lensten daha keskin ve karşıdan gelen ışığa karşı Canon daha iyi davranıyor. Bu Canon lens bence fiyatına göre DSLR sistemlerindeki en iyi değişken odaklı ultra geniş açı lens. Net. Paranız Canon Ef 16-35mm f2.8L III’e yetmiyorsa ve aksiyon çekmiyorsanız (f2.8’e ihtiyacınız yoksa) bu lensi alın. Nikon F 16-35mm f4’ten de Sony/Zeiss FE 16-35mm f4’ten de daha iyi. Nikon 14-24mm f2.8G’ye yakın diyebilirim ki bu bile ne kadar iyi lensi olduğunu gösteriyor (Nikon optik olarak benzer açılarda biraz daha iyi).

Yalnız şunu da unutmayın: Pen F ve 7-14mm, Canon lensten daha ufak ve hafifler! Bir de Canon gövde eklerseniz aradaki boyut ve kütle farkını siz düşünün. Aradaki performans farkı da dağlar kadar değil, bu yüzden şu ana kadar Pen F ve 7-14mm f4’ü daha çok kullandım çünkü bu ikili ufacık çantaya bile sığıyor.

Akıllı, zeki, çalışkan ve dürüstler için detay

Şaka şaka 🙂 Yazıyı fazla uzatmıyorum ve hızlıca bağlıyorum merak etmeyin.

Ultra geniş açıların en çok kullanıldığı alanlardan bir manzara fotoğrafçılığı. Burada sonsuza odakta optik performans, karşıdan ya da yandan gelen ışığa karşı dayanım, toz/nem geçirmezlik, kütle/boyut, renk bozulması (chromatic aberration), köşe kararması, küresel sapma (spherical aberration) gibi özellikler ön planda. Koma (coma) ve düzlemsel eğrilik (field curvature) manzarada çok önemli değil (aslında düzlemsel eğrilik önemli olabilir ama bu tip lenslerde çok az görülen bir sorun).

Kütle-boyut konusunda, yukarıdaki fotoğrafta da gördüğünüz gibi, Panasonic açık ara önde. Hatta buna gövde farkını da eklerseniz aradaki fark daha da açılıyor. M43 sistemin en büyük avantajı da bu zaten.

Panasonic lenste toz/nem koruma yok (bunun için Panasonic-Leica 8-18mm, Olympus 7-14mm ya da Olympus 8-25mm lenslere gideceksiniz). Canon toza ve yağmura dayanıklı.

Karşıdan gelen ışığa dayanım konusunda Canon daha iyi (soldaki Canon):

Oslo’da güneşin batışında ışık cidden sert oluyor, bu yüzden yukarıdaki kadraj her lens için zorlayıcı olacaktır ama Canon’un daha iyi olduğu ortada. Yalnız Panasonic lens de çok kötü değil. Çoook daha kötülerini gördüm. Açıkçası yukarıdaki test sahnesi haricinde Panasonic’ten bu konuda şikayet etmedim.

Önceki fotoğraflara +2EV pozlama telafisi verdim, en kenarlardaki hal bu:

Yukarıda renk bozulması (chromatic aberration) da kapalı olduğu için bu sorun iki lenste de açıkça belirgin. Yalnız Canon lens bu konuda cidden çok iyi. Renk bozulması gerçekten de çok az ve bunu görseniz bile yazılımda bunu sorunsuz düzeltmek mümkün. Öyle ki, bazı fotoğraflara bakarken “düzeltmeyi açık unutmuşum galiba” dedim ama düzeltme kapalıydı. Canon cidden yapınca iyi lens yapıyor.

Keskinliği karşılaştırmak kolay, ama aslında zor. Ne kadar keskinlik? Hangi odak uzaklığında keskinlik? Hangi diyaframda? Ne kadar boyutta bakacaksın fotoğrafa? Mesela telefon/tablette hemen her lens keskin görünebilir ama 240 DPI’de 50x75cm baskı alacaksan iş değişir.

Aşağıda soldaki Canon, sağdaki Panasonic. Fotoğrafların en sol kenarları. Çekim ayarları da görünüyor:

Aradaki farkı görmek için %400 yaklaşmak lazım belki de.

Sonuç

Yukarıdaki örnekler haricinde 50 civarı karşılaştırma fotoğrafı daha çektim. Hepsi manzara idi (ev/bina ya da çevresel portre denemedim). Yukarıdaki örnekler konuyu açıklamaya yeterli diye düşünüyorum.

Panasonic lens daha kısa mesafeye odaklayınca (3-10 metre arası denedim) kenarlarda biraz daha iyi performans veriyor. Ev/bina çekiminde veya çevresel portrelerde sorunsuz kullanılabilir bence. Canon lens her mesafede çok iyi zaten. Panasonic lens biraz daha yakına odaklıyor (3 cm daha yakına).

Canon’u m43’te, Panasonic’i EOS RF’de kullanmayacaksınız elbette ki ama “m43/APSC yeter mi, yoksa tam çerçeve / 35mm bir sisteme mi geçsem?” sorusu çok sayıda amatörün kafasındaki sorudur. Burada bu soruyu yanıtlamaya yardımcı olalım dedik.

Optik, mekanik, bazı optik bozulmalar konusunda Canon daha iyi lens. Canon ayrıca 50MP algılayıcıda da benzer davranıyor (bazı lensler 20MP’de iyiyken piksel sayısı yükseldikçe zorlanır). Panasonic lens inanılmaz ufak, keskinlik olarak da çok çok geride değil. Pen F gibi ufak ve becerikli bir gövde ile montun cebinde ya da ufacık bir çantada taşınabilir.

M43 sisteminde daha iyi performans isterseniz Olympus 7-14mm f2.8 Pro öneririm. Bu lens tüm sistemlerdeki en üst seviye ultra geniş açılı lensler seviyesinde (hem mekanik hem optik olarak), ayrıca boyut ve kütlesi de rakiplerinden çok daha az. Canon EF’de 16-35mm f4L IS USM’den daha iyi birşey isterseniz 16-35mm f2.8L III inanılmaz bir lens. RF sisteminde de 14-35mm f4L IS USM ve 15-35mm f2.8L var. Ben bu Canon f4L lensi Sony gövdelerde de kullandım (A7R III’e kadar) ve Sony’de de çok iyiydi (Sony-Zeiss 16-35mm f4’ten çok daha iyi).

Algılayıcı farklarından bahsetmedim ama baz ISO değerlerinde arada fark yok diyebilirim. Çok derin gölgelerde Canon R6’daki algılayıcı biraz daha temiz ve gölgeleri çok biraz açarsanız Canon daha temiz görünüyor ama açıkçası şimdiye kadar baz ISO değerlerinde m43 algılayıcılardan ben şikayet etmedim. Manzarada ISO3200 kullanmayacağınıza göre…