Mikdat Besni

Etkinlik öncesi kendilerini araştırınca; fotoğraf sanatçısı olmasının yanında, belgesel film yapımcısı-yönetmeni, ressam, psikoloji ve gazetecilik mezunu olduğunu, Mimar Sinan Üniversitesi Fotoğraf Enstitüsü'nün kuruluşunu yaptığı bilgisine eriştik. 1967’de fotoğrafın ilk defa sanat eseri olarak kabul edildiği V. Paris Bienali’nde Birincilik Ödülü alması, uluslararası başarısının kanıtıydı.

Beyhan Hocanın şiir gibi bir kar fotoğrafını görünce, kar üzerine yazılmış şiirlerin dünyasına daldım. Ozanlarımızın güçlü anlamlar taşıyan şiirler yazdıkları gibi, duygusal açıdan etkileyen şiirler de üretmiş olduklarına tanık oldum. Her biri yazıldıkları hissiyat derinliğinde değerli şiirlerdi. Ancak Sezai Karakoç’un şu dizeleri, beni farklı etkiledi, düşünme ve sorgulama anlamında gezintiye çıkardı.

Eğer ‘Kompozisyon Kuralları’ bizim için çok önemli ise ve katı kalıba sahip bir açıyla fotoğrafa bakarsak, fotoğraf bu haliyle bizi rahatsız edecektir. Çünkü insanın görsel olarak en önemli organları olan, annenin dudağı ve burnu ile çocuğun parmağı çerçeveler tarafından kesilmiştir. Gözümüz bu kesilen organlara takılacak, başka bir şeyi göremeyecek ve fotoğrafı yadırgayacaktır.

Haluk Uygur'un Zoom toplantısında derinliği olan bir sohbetine katıldım. “Şahsımı tanıtıda övgüden biraz rahatsız olurum, beni ben yapan hatalarımdır, atlamamalı” derken, hatalarımızın utanç abidesi değil, tecrübe ve bilincin temeli olduğunu ortaya koymasının unutamam. “Sergilenen eserleri anlamadıktan ve anlatamadıktan sonra; müzeleri gezmenin, çocukları müzelere götürmenin hiçbir anlamı olmayacağını” görene saygı duyulur.

Abdullah Aydemir böyle bir sanatçı, sadece ben değil, dünya takdir ediyor onu…

Eserlerine baktığımızda gördüğümüz nedir? İlk önce gözler dikkati çekiyor değil mi? Parlak, canlı, genellikle mutluluk ara sıra dram yansıtan, bazen abartılmış ama hepsi bir ifade ve duyguya sahip gözler dikkatimizi çekiyor değil mi?

Hepimizin yüreğine bir ok gibi saplanan şu sözleri söyledi; “Siz bu insanı ve ideallerini anlayamadınız. Anlamış olsaydınız bugün Avrupa kapılarında sürünmez, Avrupalılar sizin kapılarınızda bekleşirlerdi”…

Halit Dokuzoğuz' un uzun süre önce paylaştığı bu fotoğrafı unutamıyorum... Nasıl unuturum? Fotoğraftaki Efe'nin görkemli hali, hayalimden silinmiyor, "Eğilmez başın gibi, gökler bulutlu efem" diyor.

Açıkçası bu kez çok farklı duygular içerisindeyim Sevgili Kristal. Bu fotoğraf beni sardı sarmaladı, modelin ifadesiyle bütünleştim, bir an kendimi onun yerine koydum, sanki kendim yaşamışım gibi hissettiklerim onun ağzından klavyemin tuşları olup akıverdi.

O yukarıda V şeklindeki açıklık sanki bir ceketin yakasını hissettirdi bana. İçinde ise açık renkte bir yelek ile koyuca gömlek gördüm. Abartıdan uzak, gösterişsiz, sade ama eğitimli, tevazu sahibi bir bireyin efendilik yansıtan duruşunu hissettim.

Belki şimdi siz “amma da uydurdunuz, yakıştırma, yok böyle bir şey!” diyeceksiniz, bence sorun değil, diyebilirsiniz.

Ya da dönüp fotoğrafa bir daha bakıp “evet ya, ben görememişim” diyebilirsiniz.

Bu kez sizinle sohbetimi yarışmalar konusu üzerine yapmak istiyorum. Niçin? Diye sorabilirsiniz, açıklayayım… Her yarışmacı yarışmalara, uygun ve iyi olduğuna inandığı fotoğrafıyla katılmakta; kaybettiğinde haksızlık yaşadığına inanmakta, hatayı nerede yaptığını bilememekte, jürinin aradığını öğrenememektedir.

Bir kaleyi sarıp sarmalayan bu fotoğraf bana önce “Yıldırımlar yaratan bir ırkın ahfadıyız” diye başlayan harbiye marşını, ardından da bu marşın yazılıp bestelenmesini sağlayan istiklal mücadelesini anımsatır.

Fotoğrafın sahibi Suat Hocam "Bu fotoğraf bana Allah'ın lütfu..." diyor ama bir gerçek var ki; Allah herkese hak ettiğini verir, kesinlikle adaletsiz değildir, adam kayırmaz. Bence hiç bir şey şans değildir, önümüze çıkan fırsattır, görüp yakalayan olur ya da olamaz. Konfüçyüs' ün dediği gibi; "Hiç kimse başarı merdivenlerini elleri cebinde tırmanmamıştır." Başarı; savaşanların ulaştığı yüceliktir.

İlk fotoğrafıyla 2016 yılında “Fotoistanbul Beşiktaş Uluslararası Fotoğraf Festivali Sergisini” gezerken karşılaştım. O sergide birçok fotoğrafla karşılaştım ama sadece Aydın Büyüktaş’ın fotoğrafını unutmadım.

Onlarca dakika fotoğraflarını tek tek izledim, nasıl çekilir kafa yordum, bir çıkış noktası bulmaya çalıştım.

Fotoğrafta bir mekânın hem üstten, hem de karşıdan görüntüsünü tek karede veriyordu. Bazı fotoğraflarda kadraj içerisinde hareket eden insanlar ve araçlar vardı ama sanki bunlar tek karede çekilmiş gibi dondurulmuştu.

Altın Oran… Matematikten felsefeye, fizikten edebiyata kadar pek çok alanda kendine yer edinen, sanatta ise genellikle mimari, heykel, resim hatta müzikle bağdaştırılan bu müthiş fenomen, bale ve dansta da mükemmeli yakalamak için biz sanatçılara ışık tutar.

Bu yansıma fotoğrafından çok etkilendim, üzerinde konuşmadan geçemedim, fotoğrafın olumlu etkilendiğim birçok özelliği var, öncelikle bunları açmamı isteyeceğinizi sanıyorum, açıklayayım.

Birçok yansıma fotoğraflarıyla karşılaşıyoruz, bunların çoğu fotoğrafçının karşılaştığı, kendine ilginç gelen ve hoşuna giden görüntülerin fotoğraflarının çekilip paylaşılması yoluyla görüyoruz.