Size, aynı pozlamayı, aynı ışık değiştiriciyi kullanarak elde etmek için, 500Ws güce sahip 1 stüdyo flaşı yerine 6 ila 8 hızlı flaş ünitesini aynı anda kullanmanız gerektiğini söylesem?
Hızlı flaş olarak adlandırılan Speedlight Flaş Birimleri, cüsselerine göre büyük miktarda ışık yayarlar. Oldukça sofistike özelliklerle dolu ve taşınabilir olmaları ve aynı zamanda son yıllarda fiyatlarının da kabul edilebilir boyutlarda olması nedeniyle çoğu fotoğrafçının çantasında en az bir tane bulunmayı hak ederler. Yazımızın bundan sonraki bölümlerinde bu flaşlara “Hızlı flaş” diyeceğiz.
Kullandığım Profoto B10 Plus Stüdyo flaşları gibi biraz daha büyük taşınabilir flaşlar ise hızlı flaşlardan daha fazla güç sunarlar. Bu gücün tam olarak ne oranda fazla olduğunu ölçmek o kadar da kolay değildir. Çünkü, elimizde karşılaştırma yapacak çok az şey vardır. Ürünlerin teknik özelliklerinden bunu çıkarmak mümkün olmaz ne yazık ki. Hızlı flaş birimlerinin gücü Kılavuz Numarası (GN) ile tanımlanır, stüdyo flaşlarının gücü ise genellikle Watt-saniye (Ws) cinsinden verilir. İkisi arasında çevrim yapılabilecek sağlıklı bir ortak payda söz konusu değildir.
Profoto B10 Plus flaşım maksimum 500Ws gibi oldukça güçlü bir ışık sunuyor. Ayrıca TTL özelliğine sahip ve Air Remote TTL ile kablosuz olarak tetiklenebiliyor. Bu özellikler, Profoto B10 Plus’a hızlı flaşlarınkine yaklaşan bir esneklik sağlıyor. O zaman soru şu; Profoto B10 Plus bir hızlı flaştan ne kadar güçlüdür? Soruyu başka bir şekilde ifade edersek: 500Ws’lık stüdyo flaşın çıkışına denk ışık üretebilmesi için kaç tane hızlı flaş gerekir?
Haydi o zaman, ışık miktarı açısından stüdyo flaşlarının hızlı flaş ünitelerine kıyasla nasıl nasıl sonuçlar verdiğini bir test ile görelim.
Ortam, ekipman ve ayarlarım
Bir stüdyom olmadığı için yine evimizin bir bölümünü bu çekimler için kullanmaya karar verdim ve etraftan toplayarak bir araya getirdiğim objelerden bir set hazırladım; işimi hızlıca bitirip, eşim görmeden onları tekrar eski yerlerine yerleştirmeliyim, çünkü kadrajda gördüğünüz hiçbir obje kendi yerlerinde değil şu an 🙂 .
Karşılaştırma testlerimde yukarıda bahsettiğim Profoto B10 Plus stüdyo flaşımı ve yine çok sık kullandığım Nikon SB-910 hızlı flaşımı kullandım.
Bu testlerimi fazla ışık olmayan loş bir ortamda yapacağım. 50mm objektif takılı kameram bir üçayak üzerinde ve sabit yerde duruyor. Modelim, yerde duran Noel Baba heykeli, üzerinde koyu renk giysiler var ve arka plandan birkaç adım önde. Kameram ile noel baba arasında yaklaşık 3 metre mesafe var.
- Kameram “M” Manuel çekim modunda,
- ISO 100,
- Enstantane 1/160s ayarlı.
Tam güç ve doğrudan flaş
Nikon SB910 flaşım 50mm odak uzunluğuna ve 1/1 Manuel çıkışa yani tam güç ayarlı… Amacım, tam güçte Profoto B10 Plus ile güç karşılaştırması yapmak.
Şimdi yukarıdaki fotoğraflara dikkatlice bakın. Noel Baba her iki fotoğrafta da arkadaki dolapdan birkaç adım önde ve flaşlarımın ikisi de Noel Babadan 3 metre uzaklıkta ve aynı noktadalar.
Hızlı flaş ile bu sahneyi f/11 diyafram ile çektim.
Neden f/11 diyafram?
Bu diyafram değerini belirlemek için Seconik Speedmaster L-858D ışıkölçerimi (flaşmetre) kullandım. Flaşmetre ile Noel Babanın yüzünden ölçüm aldım ve 1/1 manuel tam güce ayarlı flaşımın yaydığı ışığa karşılık ışıkölçerim f/11 diyafram verdi.
Kameramda Diyafram değerini f/11 olarak ayarladım ve çekimi gerçekleştirdim. Bu hesaba göre hızlı flaş ünitemin modeli tam aydınlatması gerekiyordu, öyle de oldu.
Aynı ölçümü Profoto B10 Plus flaşım için tekrarladım; 10 tam güçte modelimin yüzünden ölçüm aldığımda flaşmetrem f/16 diyafram verdi. Mesafeyi hiç bozmadan, kameramda sadece diyaframı f/16 değerine ayarlayıp ikinci fotoğrafı çektim.
Biri 500Ws gücünde stüdyo flaşı, diğeri harcı-alem kullandığımız hızlı flaş. Verdikleri diyafram değeri arasında sadece 1 durak fark var. Şimdi yukarıdaki fotoğraflara bir de loş ortamın aydınlatılması gözüyle bakın. Profoto B10 Plus’ın ışığını ne kadar geniş açtığını açıkça görebilirsiniz; en sağda bir kısmı görünen koltuğun desenlerinden bunu anlayabilirsiniz. Profoto kafasından, nispeten daha küçük bir ışık yayma alanına sahip hızlı flaş ünitemin kafasına göre çok daha fazla ışık geldiği açıktır.
Yukarıdaki iki fotoğrafta bir başka şey daha dikkatinizi çekti mi?
Noel Babanın gölgesinin Profoto B10 Plus ile çekilen fotoğrafta daha yumuşak olduğuna dikkat edin. Çünkü Profoto flaşım, ışığı daha geniş bir alana yaydı ve bu alanlardan yansıyan ışık miktarı arka zemindeki gölgeleri yumuşattı.
Bir not: Nikon SB 910 için pozlama değerleri, kılavuz numarasından beklediğimizle çok yakından eşleşiyor. Flaşların kılavuz numarasının nasıl kullanılacağı ile ilgili bu yazımıza göz attığınızda, flaşımın 50mm’de ve 1/1 tam güçte kılavuz numarasının (GN) 40 olduğunu göreceksiniz.
Kılavuz numarası (GN) = Konuya uzaklık (m) ÷ Diyafram değeri (F-number)
formülüne göre, GN=40 ve mesafe 3 metre olduğuna göre, diyafram (40 ÷ 3) f/13 bulunur.
Bir sonraki adımda bir ışık değiştirici kullanarak, sonuçlarını her iki flaşım için görmek istedim.
Hızlı flaş ve Stüdyo flaşı ile Işık değiştirici ile tam güç
Yardımcı ışık kaynağı kullandığımızda, ışık kaynağımızdan saçılan ışığın modelimizin/objemizin üzerine böyle sert bir şekilde vurmasını çoğu zaman tercih etmeyiz. Çekeceğimiz sahnenin gerektirdiği ışık düzenini sağlamak için flaşlarımızın önünde/karşısında, yumuşatıcı/dağıtıcı veya yönlendirici değişik yardımcı ışık ekipmanları kullanmayı tercih ederiz.
Ben de yukarıdaki düzeneği hiç bozmadan, flaşlarımı bir ışık değiştirici arkasından kullanmak istedim. Bunun için Profoto Şemsiye (Deep Umbrella) ve bu şemsiyeme bağlı Profoto Difüzer (Umbrella Backpanel) kullandım. Bu ışık değiştirici ekipman biraz büyüktür ve ışığı oldukça geniş bir alana yayar.
Her iki flaşımın önüne bu şemsiyeyi takarak ve flaşmetrem yardımıyla yukarıdaki gibi yine Noel babanın yüzünden ölçümler alarak, flaşmetremin verdiği diyafram değerlerinde aşağıdaki fotoğrafları çektim.
Parabolik, kaliteli bir ışık yayıcı şemsiye kullandığımdan, her ne kadar flaşlarımın ışık yayma yüzeyleri birbirinden farklı olsa da, doğru diyafram kullanıldığında ortamın homojen aydınlatılması bakımından, her iki flaşımla yaptığım aşağıdaki çekimlerimde çok belirgin bir fark yok gibi görünüyor, ne dersiniz?
Ama ihtiyaç duyulan diyafram değerine bakıldığında durum farklılaşıyor; hızlı flaş ile çekimde diyaframı f/4.5 değerine açmak zorunda kaldığım hade paraflaşım ile f/11 gibi kısık bir diyafram bile aynı pozlama için yeterli oldu.
Şimdi, her iki flaşın gerçek çıktılarını daha iyi anlıyoruz. Profoto B10 Plus stüdyo flaşımın 500Ws gücü, bir ışık şekillendirici ile kullanıldığında, hızlı flaşa nazaran 2.7 durak yani yaklaşık 3 durak daha fazla çıktı sağladı.
Bu da, aynı pozlamayı, aynı ışık değiştiriciyle elde etmek için, 500Ws güce eşleşecek 6 ila 8 hızlı flaş ünitesini birlikte kullanmam gerektiği anlamına geliyor.
Aralarında yaklaşık 3 durak fark varken, 1 stüdyo flaşına eşdeğer güç verebilmesi için neden 8 adet hızlı flaş kullanmak gerekiyor?
Bunun cevabını aşağıdaki “Yorumlar” kısmından sizden alabilir miyim?
Özet
Bu yazı ilk bakıldığında adil olmayan bir karşılaştırma gibi görünebilir. Evet, çok fazla güce gereksinim duymadığınızda taşınabilir bir aydınlatma için hızlı flaşlar büyük olasılıkla her zaman en iyi seçeneğiniz olacaktır. Küçüktürler ve cüsselerine oranla güçlüdürler. Ayrıca, elinizde 1’den fazla hızlı flaş varsa; birini ana ışık, birini arka plan, bir başkasını ortam aydınlatma gibi çok amaçlı kullanabilirsiniz. Yani çok yönlülük sağlar.
Ama güçleriyle karşılaştırıldığında, stüdyo tipi bir flaşla baş edemezler. İşte, Profoto, Godox vb gibi batarya ile çalışan flaşların parladığı yer burasıdır; taşınabilir olması, kablosuz kontrol ve TTL özelliği ile kullanımı ve yerinde kurulum kolaylığı onları rakipsiz kılar.
Bu sonuç da bizi başka ilginç bir yöne götürüyor. Profoto B10 Plus, Godox A600 gibi güçlü taşınabilir flaşların oldukça pahalı olduğu sıklıkla belirtilir. Ancak, güce ihtiyacınız olduğunda, “Bu flaşların sunduğu güce eşdeğer sayıda hızlı flaş alırım” derseniz üzgünüm, bunu bir kez daha düşünmeniz gerekecektir. Çünkü o hızlı flaşları tetiklemek için eşdeğer sayıda tetikleyiciyi, kullanımlarına göre sıklıkla değiştirmeniz gereken pil ve bir de hızlı flaş bedellerini eklerseniz o zaman toplamda hızlı flaş seçeneği de oldukça pahalı hale gelecektir. İlginç, değil mi? İsterseniz hesaplayın!
Değerli dostum Okyar, yakın zamanda bir Godox Paraflaş seti satın aldı. Onun Godox setiyle paylaştığı çalışmalarını sitemizde okumuşsunuzdur. Okumadıysanız kaçırmayın. Eminim Okyar’ın da bu yazımın konusuyla ilgili ilginç saptamaları olacaktır.
Siz de stüdyo flaşları ve hızlı flaş üniteleri hakkındaki bilgi, deneyim, yorum ve önerilerinizi aşağıdaki “Yorumlar” kısmından bizimle paylaşın.
Karşılaştırma yazılarımız gerçek hayattan ve başka gerçek örneklerle devam edecek, e-posta listemize abone olun, bizde kalın…
Sevgili dostum,
Sen başıma sarmadan flaşla hiiiiç işim (bunu birisine yüklemem gerekirdi. O da sen oluyorsun yani) olmazdı. Şimdi ciddi ciddi uğraşım haline geldi. Ben tercihimi bildiğin gibi Godox AD200 Pro ve TT685 (bunu zaten bana sen temin etmiştin) üzerine (bir de oldukça eski Nikon SB 24 var) yaptım. Önce soruna cevap verip sonra devam edeyim. TT685 in gücü 60 ya da 80 Ws olarak (demek ki aynı model flaştan flaşa biraz değişebiliyor) veriyorlar. GN ise 60. Gayet iyi. Bu da senin B10 eşdeğerini 6 ya da 7 flaşla sağlayabileceğim anlamına geliyor.
AD200 Pro yu sahada ilk defa Menemen çömlek atölyelerinde (yazısını da burada yayınlamıştık) kullanmıştım. İkinci kez Ödemiş Pazarında kullandım. Bir kahve içi çekiminde yapay ışık olduğunu anlamak mümkün değil. Özellikle biraz gün ışığı giren içi mekan çekimlerinde renk doygunluğu inanılmaz. Küçük ve taşınabilir olmasına rağmen bir yardımcı kesin gerekli.
Planımı TT685 ve SB 24 ü AD 200 Pro nun yardımcısı olarak kullanmak üzere yaptım. TT685 i “Slave ve HSS” modda AD200 Pro tarafından tetiklenmesini sağlıyorum. Renkli filtre ile fon ışığı yapıyorum. Sahada kullanmak lazım.
Ayrıca yaptığım onlarca test çekimlerinde TT685 de basit (aslında uyduruk demem gerek. Ama çok iyi iş görüyor. Üzerinde biraz çalışıp uygun bir tasarım geliştirilebilir) softbox ile AD200 Pro nun sağladığı yumuşaklıkta ışık elde edebiliyorum. Belki de 20*20 cm ya da 30*30 cm softbox la kullanmak gerek.
Paraflaş ile speedlight arasındaki en önemli fark ise lambaları. Paraflaşta “bare bulb” olması ışığı çok yumuşatıyor ve dağıtıyor. Softbox bir yerde bu dağılmayı düzenliyor. Speedlight da ise ışık huzme halinde. Dolayısıyla çok kolay dağılmasını sağlayamıyorsun. Önüne softbox takarken biraz mesafeli takmak bile fark ettiriyor.
Eğer AD200 Pro nun speedlight kafasını kullanırsam ışık dağılımı olarak aralarında çok bir fark kalmıyor. İkisinin de kelvin değerleri aşağı yukarı aynı. Bu da yeni nesil xenon lambalardan kaynaklanıyordur diye düşünüyorum. Ayrıca TT685 pil gücünü çok ekonomik kullanıyor. Bu da önemli bir avantaj.
Yani diyeceğim bu pilava su yetiştiremeyiz 🙂
Bütün bunlara rağmen sokakta yürürken kimsenin dikkatini çekmeyen an fotoğraflamaktan vazgeçmeyeceğim.
Sevgi ve saygılarımla
Değerli katkıların için teşekkürler Okyar!
Beni bu yazıyı yazmama iten neden aslında hatırı sayılır sayıda kişiden aldığım geribildirimler ve yorumlar oldu. Bu yorumlarda, bir stüdyo flaşına hiç gerek duyulmayacağı, aynı işin birkaç speedlight ile kolaylıkla yapılabileceği vurgulanıyordu. Bu yorumları yapanlar arasında bu işle uzun zamandır ilgilenen dostlarımızın olması beni bu testi yapmaya itti.
Aslında buradaki konu yalnızca “Güç Karşılaştırması” değil, “Hız karşılaştırması” da yapmak gerek. Bunu da bir sonraki yazımda yayımlayacağız.
Bu yazımın amacı, birinin diğerinden üstün olduğunu ispatlamak değil. Böyle bir genel iddia gereksiz ve saçma olurdu zaten. Çünkü kullanım alanları, çekim ortamı, neyin nasıl çekilmek istendiği vb gibi faktörler seçim kriterlerini de direk etkiliyor.
Gelen yorumlara bakılırsa, senin de dediğin gibi bizim pilav daha çok su kaldıracak gibi görünüyor 🙂
Selamlar, sevgiler.
Sebahattin bey, flaşlı fotoğrafçılık serisine yeni bir yazı eklediğiniz için teşekkür ederim. Okyar bey’in dediği gibi sardınız bu sevdayı başımıza, öğreneceğiz çaresi yok.
Sorunuza henüz net bir cevabım yok. Yani 3 stop farkla, 1 stüdyo flaşına karşılık neden 8 hızlı flaş açıklayamam ama farkın flaşların ışık yayma yüzeyleri ile alakalı olduğunu düşünüyorum. Daha önce ışık kaynağının boyutunun ve mesafesinin fotoğrafa etkisi ile ilgili bir yazı yazmıştınız. Burada mesafe sabit olduğuna göre ışık kaynağının boyutu önem kazanıyor. Normal kullanımda 1 durak kadar olan bu farkın yumuşatıcı kullanıldığı zaman 3 durağa çıkması beni bu şekilde düşünmeye yöneltiyor ama, neden 8 hızlı flaş 1 stüdyo flaşı onu bulamadım.
Birde diyafram kısıldıkça hızlı flaşın GN değeri de değişiyor ama neden 8’e 1? Bir türlü bulamadım. 3 tam durak, 9 1/3 durak yapar. Onunla alakası var mı? Kafamda deli sorular 🙂
Biraz daha kafa yoracağım ben ama sonucu bulamasam da gidiş yoluma puan verirsiniz değil mi Sebahattin bey 🙂 Doğruysa tabi 🙂
Neyse, düşüneyim biraz…
Selam ve saygılarımla.
Teşekkürler Öner bey!
Hiçbir şey değişmiyorsa, yani ISO aynı, enstantane aynı, mesafe aynı ise, değişen sadece diyafram ise ve bu değişiklik 3 durak ise; diyaframda kısılan her 1 tam durak, giren ışığı yarısı kadar kesiyor ve açılan her 1 tam durak iki kat ışığın girmesini sağlıyorsa:
3 tam durak için ışık kaynağını = 2 x 2 x 2 = 8 kat arttırmak gerekir.
Yani ışığı
1 durak arttırmak ışık kaynağını 2 katına
2 durak arttırmak için 4 katına
3 durak arttırmak için 8 katına çıkarmak gerekir.
Selamlar, saygılar.
Yani diyorsunuz ki “Öner, senin gidiş yolunda yanlış” 😀
Aslında cevap son derece kolaymış, ben cevabı farklı yerde aramışım.
GN=mesafe/diyafram formülü yaktı beni 🙂
Sayenizde öğrenmiş oldum. Bir kez daha teşekkürlerimi sunuyorum.
Bunun gibi değişik konu ve yazılarınızla fotoğraf dünyasına katkılarınızdan dolayı teşekkür ederim.
Selam ve saygılarımla
Çok teşekkür ederiz Orhan bey.
Saygılar
Tanesi 500 $ 8 x SB910 + 8 set pil + artı tetikleyiciler + kelepçeler + … Bunlar 1 adet Profoto dan daha fazlasıdır. Hiç böyle düşünmemiştim 🙂
Aynı hesabı bir de daha ekonomik fiyatlı hızlı flaş ve tetikleyiciler ile yapmak lazım Alp bey. Tabi bunun karşılığında daha ekonomik bütçeli paraflaşlar ile de karşılaştırmak adil olurdu 🙂
Bütçe ve ihtiyaç meselesi.
Ben burada her iki çok kullanılan flaş sistemlerini güçleri bakımından karşılaştırdım. Buradaki argümanlar ihtiyaca ve bütçeye göre değişir elbette.
Saygılar.
Sebahattin bey ilginç bir yazı daha. Nikon sb800 ve sb900 flaşlarımı kullanıyorum. Kurulumu kolay ve taşınabilirler. Onları hala severek kullanıyorum. Ama açık hava güneş ışığında fazla güç gerekir. Bazen 4 tane flaş bile yetmiyor. Şemsiye softbox reflektör kullanmak büyük bir fark yaratıyor onları kullanınca güç daha azalıyor. Bütçem uygun olsaydı bu işi bir taneyle yapabilecekken neden 4-5 ışık kurayım ki 🙁 … emeklerinize sağlık
Teşekkürler Seçkin bey,
Saygılar.
Hocam emeklerinize sağlık çok iyi bir karşılaştırma
Ben youngnuo flaşlar kullanıyorum çünkü çok ucuzlar ve benim işimi görüyor
Bir paraflaş ile sanırım 15 tane youngnuo alabilirim 🙂
O zaman neden böyle bir şey yapayım 🙂
Zaten bu yazının amacı, elinizdeki hızlı flaşları bırakın stüdyo flaşı alın demek değil ki. Yazımın “Özet” bölümünde ilk paragrafta bunu net şekilde vurguluyorum. Ama eğer ihtiyacınız güç ise, bunu bir paraflaş ile yapmanın daha uygun ve çoğu durumda ucuz bir yöntem olduğunu vurgulamak amaç.
Saygılar.
Haklısınız
Ben yazınızda sorduğunuz soruya takıldım kaldım
8 tane sonucunu bir türlü bulamadım
Merakla bekliyorum cevabı 🙂
2 yıl önce 3 tane 2. el sb800 satın aldım. Bu flaşlar 35 mm de 41 gn ile çok güçlü flaşlardır. Parlak güneşli bir günde soft boks kullanmadan yaptığım çekimlerde 3 SB800 ü kullanarak güneş ışığını bir stop öldürebiliyorum.
Murathan bey merhaba,
Bu flaşlara bir softbox ekleyin ve etkin bir şekilde ne kadar güce sahip olduğunuzu bir de o zaman görün derim 🙂
Saygılar.