Bardak, kadeh, sürahi vb gibi objeleri fotoğraflamayı denediyseniz, özellikle çerçevenizin kenarlarına denk gelenlerin tam dik görünmediklerini, düşeyde devriliyor gibi göründüğünü farketmişsinizdir. Kadrajın ortasındakiler doğru ve dikey eksende dik olarak gürünürken onlar biraz tuhaf görünecektir. Bunun nedeni “perspektif bozulması” olarak bilinen ve çekimde kullandığımız lensimizin “odak uzaklığı” ve nesnemiz ile kameramız arasındaki mesafenin birleşiminden oluşan ve çoğunlukla istenmeyen bir durumdur. Yani asıl neden, kameramız ve konumunuzun arasındaki uzaklık ile ilgilidir.
Kadrajda düzgün duran, göze hoş görünen kalitede ürün ve/ya içecek fotoğrafları çekilmek istiyorsa perspektif bozulmasını önlemek için dikkat edilmesi gereken bazı kavramlara birlikte göz atalım.
Bu yazımızda 200 mm, 85 mm, 50 mm, 35 mm ve 16 mm lensler için tam kare (Full frame) ve çarpanlı (APSC) sensörlü kamera kullanmanın sonuçlarını inceleyeceğiz.


Perspektif distorsiyonu yaratmayan odak uzaklığına sahip lens seçimi önemlidir
Perspektif bozulması, lens seçiminizle ve nesnenin kameraya olan uzaklığıyla ilgilidir demiştik. Bu durum çoğunlukla geniş açılı lenslerde meydana gelir. Geniş açılı objektif kullanıyorsak objemize yakınlaşmamız gerekir. Bunu yaptığımızda nesnemizin boyutu arka plana göre orantısız şekilde büyük görünecektir. Bu da, örneğin içecek dolu bir bardağın olduğundan tuhaf görünmesini sağlar.
Geniş açılı bir lens kullanıldığında nesnelerin hem hacim olarak hem de düşey görüntü olarak nasıl değiştiğini yukarıdaki fotoğraf çok net gösteriyor. Kadehlerin hepsi aynı büyüklükte ve hacimde olduğu halde, arkada duran kadeh nasıl da diğerlerinden küçük ve ince duruyor.
Bunu önlemek için dar açılı lensle çekim yapmak gerekir
Dar açılı bir lens kullanırken, kameramızı nesnemizden daha uzağa konumlandırmak zorunda kalırız. Seçtiğimiz odak uzaklığına göre bu mesafe bazen çok uzakta bile olabilir; ama bu sorun değil. Bu bize düz çizgiler veren mükemmel bir sıkıştırma sağlar. Tüm çekimlerimde perspektifi bozmamak için kameramı şekildeki gibi aynı düzlemde hareket ettirdim.

Tam kare FF bir kamerada yukarıdaki odak uzaklıklarında çekilen kadehlerin fotoğraflarındaki perspektif bozulmasına göz atalım.





Çekimde kullandığım ekipmanlar ve çekim ayarlarım:
- Kamera
- Nikon D850 Tam Kare – Full Frame
- Objektifler
- AF-S Nikkor 70-200mm f/2.8E FL ED VR
- AF-S VR Micro 105mm f/2.8G IF-ED
- SIGMA 85mm f/1.4 DG HSM Art
- AF-S Nikkor 50mm f/1.4 G
- SIGMA 35mm f/1.4 DG HSM Art
- AF-S Nikkor 16-35mm f/4G ED VR
- Flaş
- 2 adet Profoto B10 Plus Stüdyo flaşı
- Çekimleri yaparken kameram “M” Manuel Çekim moduna ayarlıydı.
- Tüm kareler ISO 100, 1/250 saniye Enstantane ve f/8 Diyafram ile çekildi.
Sonuç olarak – Konunuzdan uzaklaşın; perspektif bozulmasını azaltın
Yukarıdaki gibi geniş bir yelpazede odak uzaklıklara sahip objektifler edinmek maddi açıdan her zaman altından kolaylıkla kalkılabilecek bir durum değildir; fotoğrafçılık pahalı bir hobidir. Eğer yeniyseniz, aralarından bu denli seçimler yapabileceğiniz çeşitli odak uzaklıklarında lensleriniz olmayabilir. Yazımda önerdiğim gibi dar açılı lensleriniz yoksa, objelerinizin kadrajda küçük görünmesini göze alın, elinizdeki geniş açılı lensinizi kullanın ve konunuzdan mümkün olduğunca uzaklaşıp çekiminizi öyle gerçekleştirin. Ardından elde ettiğiniz görüntüyü uygun şekilde kırpın. Haklısınız, bu çözünürlükten ödün vermeniz anlamına gelecektir, ancak fotoğrafınızı profesyonel bir baskı için değil sosyal medya ortamında paylaşacaksanız bu o kadar sorun olmayacaktır.
Perspektif bozulması konusunda karşılaştığınız problemleri ve varsa önleme yöntemlerinizi siz de aşağıdaki “Yorumlar” kısmından bizimle paylaşın.
hocam hakkini helal et cok sey ogrendim senden 🙏
Bildiklerimizi, bildiğimiz ölçüde paylaşıyor ve bundan mutluluk duyuyoruz Tolga bey. İlginiz için bizler de size teşekkür ederiz.
Saygılar
Yazilarinizi severek okuyorum. Ornekler harika ve cok anlasilir. Emekleriniz icin tesekkur etmek istedim.
Takibiniz için teşekkürler Handan hanım.
Saygılar.
Sebahattin bey merhaba
Güzel yazınız için teşekkürler
Bir sorum var
Yazınızdaki resimlerin çekim bilgilerini de verebilirmisiniz
Diyafram değiştirince ne oldu merak ettim
Levent bey merhaba,
Çekimleri yaparken kameram “M” Manuel Çekim moduna ayarlıydı.
Tüm kareler ISO 100, 1/250 saniye Enstantane ve f/8 Diyafram ile çekildi.
Saygılar.
Teşekkür ederim hocam
Sebahattin bey deneyimlerinizi ve bunları kaleme alış biçiminizi sıkılmadan yıllarca aynı makaleleri dahi tekrar tekrar okuduğumu farkettim.Bu bilgi,tecrübe ve emek denizinden bir kaşık bile alabilene ne mutlu.iyiki varsınız
Dinçer bey,
Çok teşekkür ederim.
Takibiniz için biz de size teşekkür ederiz.
İyi ki varsınız 🙏